سوره بقره/متن و ترجمـه - دانشنامـه‌ی اسلامـی

درباره سوره بقره (2) آیـات سوره بقره فهرست قرآن پخش و دانلود ترتیل سوره (پرهیزگار)

 

سورة البقرة (ترجمـه آیتی)

1

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خدای بخشاینده مـهربان

الم

الف لام مـیم

2

ذَلِكَ الْكِتَابُ لاَرَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ

این هست همان کتابی کـه در آن هیچ شکی نیست، دانلود اهنگ سنه بان بان پرهیزگاران را راهنماست..

3

الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ

آنان کـه به غیب ایمان مـی آورند و نماز مـی گزارند و از آنچه روزیشان داده ایم، انفاق مـی کنند.

4

والَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ وَبِالآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ

و آنان کـه به آنچه بر تو و بر پیـامبران پیش از تو نازل شده است، ایمان مـی آورند و به آخرت یقین دارند.

5

أُوْلَـئِكَ عَلَى هُدًى مِّن رَّبِّهِمْ وَأُوْلَـئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ

ایشان از سوی پروردگارشان قرین هدایتند و خود رستگارانند.

6

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لاَيُؤْمِنُونَ

کافران را خواه بترسانی یـا نترسانی تفاوتشان نکند، ایمان نمـی آورند.

7

خَتَمَ اللّهُ عَلَى قُلُوبِهمْ وَعَلَى سَمْعِهِمْ وَعَلَى أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ عظِيمٌ

خدا بر دلهایشان و بر گوششان مـهر نـهاده و بر روی چشمانشان پرده ای هست و برایشان عذابی هست بزرگ

8

وَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ آمَنَّا بِاللّهِ وَبِالْيَوْمِ الآخِرِ وَمَا هُم بِمُؤْمِنِينَ

پاره ای از مردم مـی گویند: دانلود اهنگ سنه بان بان بـه خدا و روز قیـامت ایمان آورده ایم، حال آن کـه ایمان نیـاورده اند.

9

يُخَادِعُونَ اللّهَ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَمَا يَخْدَعُونَ إِلاَّ أَنفُسَهُم وَمَا يَشْعُرُونَ

اینان خدا و مؤمنان را مـی فریبند و نمـی دانند کـه تنـها خود را فریب مـی دهند.

10

فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَهُمُ اللّهُ مَرَضاً وَلَهُم عَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ

در دلهاشان مرضی هست و خدا نیز بر مرضشان بیفزوده هست و بـه کیفر دروغی کـه گفته اند برایشان عذابی هست دردآور

11

وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ لاَ تُفْسِدُواْ فِي الأَرْضِ قَالُواْ إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ

چون بـه آنان گفته شود کـه در زمـین فساد مکنید، مـی گویند: ما مصلحانیم.

12

أَلا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَـكِن لاَّ يَشْعُرُونَ

آگاه باشید کـه اینان خود تبهکارانند و نمـی دانند.

13

وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُواْ كَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُواْ أَنُؤْمِنُ كَمَا آمَنَ السُّفَهَاء أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاء وَلَـكِن لاَّيَعْلَمُونَ

و چون بـه آنان گفته شود کـه شما نیز همانند دیگر مردمان ایمان بیـاورید، مـی گویند: آیـا ما نیز همانند بیخردان ایمان بیـاوریم: آگاه باشید کـه آنان خود بیخردانند و نمـی دانند.

14

وَإِذَا لَقُواْ الَّذِينَ آمَنُواْ قَالُواْ آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْاْ إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُواْ إِنَّا مَعَكْمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُونَ

و چون بـه مؤمنان مـی رسند، مـی گویند: ایمان آورده ایم و چون با شیطان های خویش خلوت مـی کنند، مـی گویند: ما با شما هستیم، ما استهزایشان مـی کنیم.

15

اللّهُ يَسْتَهْزِىءُ بِهِمْ وَيَمُدُّهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ

خداست کـه آنـها را استهزا مـی کند و وامـی گذاردشان که تا همچنان درون طغیـان خویش سرگردان بمانند.

16

أُوْلَـئِكَ الَّذِينَ اشْتَرُوُاْ الضَّلاَلَةَ بِالْهُدَى فَمَا رَبِحَت تِّجَارَتُهُمْ وَمَا كَانُواْ مُهْتَدِينَ

اینان گمراهی را بـه هدایت خد، بعد تجارتشان سود نکرد و در شمار هدایت یـافتگان درنیـامدند.

17

مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَاراً فَلَمَّا أَضَاءتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللّهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَكَهُمْ فِي ظُلُمَاتٍ لاَّيُبْصِرُونَ

مثلشان، مثل آنانی هست که آتشی افروختند چون پیرامونش را روشن ساخت، خدا روشنایی از آنان باز گرفت و نابینا درون تاریکی رهایشان کرد.

18

صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لاَ يَرْجِعُونَ

کرانند، لالانند، کورانند و باز نمـی گردند.

19

أَوْ كَصَيِّبٍ مِّنَ السَّمَاء فِيهِ ظُلُمَاتٌ وَرَعْدٌ وَبَرْقٌ يَجْعَلُونَ أَصْابِعَهُمْ فِي آذَانِهِم مِّنَ الصَّوَاعِقِ حَذَرَ الْمَوْتِ واللّهُ مُحِيطٌ بِالْكافِرِينَ

یـا چون بارانی سخت درون ظلمت همراه با رعد و برق از آسمان فرود آید، که تا مباد کـه از بانگ صاعقه بمـیرند، انگشتان خویش درون گوش ها کنند و خداست کـه بر کافران احاطه دارد.

20

يَكَادُ الْبَرْقُ يَخْطَفُ أَبْصَارَهُمْ كُلَّمَا أَضَاء لَهُم مَّشَوْاْ فِيهِ وَإِذَا أَظْلَمَ عَلَيْهِمْ قَامُواْ وَلَوْ شَاءاللّهُ لَذَهَبَ بِسَمْعِهِمْ وَأَبْصَارِهِمْ إِنَّ اللَّه عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

نزدیک باشد کـه برق دیدگانشان را نابینا سازد هرگاه کـه بردمد، چند گامـی برمـی دارند و چون خاموش شود، از رفتن بازایستند اگر خدا مـی خواست گوشـهاشان را کر و چشمانشان را کور مـی ساخت کـه او بر هر کاری تواناست.

21

يَا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُواْ رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

ای مردم، پروردگارتان را کـه شما و پیشینیـانتان را بیـافریده است، بپرستید. دانلود اهنگ سنه بان بان باشد کـه پرهیزگار شوید.

22

الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الأَرْضَ فِرَاشاً وَالسَّمَاء بِنَاء وَأَنزَلَ مِنَ السَّمَاء مَاء فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقاً لَّكُمْ فَلاَ تَجْعَلُواْ لِلّهِ أَندَاداً وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ

آن خداوندی کـه زمـین را چون فراشی بگسترد و آسمان را چون بنایی بیفراشت و از آسمان آبی فرستاد و بدان آب به منظور روزی شما از زمـین هر گونـه ثمره ای برویـانید و خود مـی دانید کـه نباید به منظور خدا همتایـانی قرار دهید.

23

وَإِن كُنتُمْ فِي رَيْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّن مِّثْلِهِ وَادْعُواْ شُهَدَاءكُم مِّن دُونِ اللّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ

و اگر درون آنچه بر بنده خویش نازل کرده ایم درون تردید هستید، سوره ای همانند آن بیـاورید و جز خدای همـه حاضرانتان را فراخوانید اگر راست مـی گویید.

24

فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ وَلَن تَفْعَلُواْ فَاتَّقُواْ النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ

و هرگاه چنین نکنید کـه هرگز نتوانید کرد بعد بترسید از آتشی کـه برای کافران مـهیـا شده و هیزم آن مردمان و سنگ ها هستند.

25

وَبَشِّرِ الَّذِين آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ كُلَّمَا رُزِقُواْ مِنْهَا مِن ثَمَرَةٍ رِّزْقاً قَالُواْ هَـذَا الَّذِي رُزِقْنَا مِن قَبْلُ وَأُتُواْ بِهِ مُتَشَابِهاً وَلَهُمْ فِيهَا أَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَهُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

به آنان کـه ایمان آورده اند و کارهای شایسته کرده اند، بشارت ده کـه برایشان بهشت هایی هست که درون آن نـهرها جاری هست و هرگاه کـه از مـیوه های آن برخوردار شوند. دانلود اهنگ سنه بان بان گویند: پیش از این درون دنیـا از چنین مـیوه هایی برخوردار شده بودیم کـه این مـیوه ها شبیـه بـه یکدیگرند و نیز درون آنجا همسرانی پاکیزه دارند و در آنجا جاودانـه باشند.

26

إِنَّ اللَّهَ لاَ يَسْتَحْيِي أَن يَضْرِبَ مَثَلاً مَّا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُواْ فَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُواْ فَيَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَـذَا مَثَلاً يُضِلُّ بِهِ كَثِيراً وَيَهْدِي بِهِ كَثِيراً وَمَا يُضِلُّ بِهِ إِلاَّ الْفَاسِقِينَ

خدا ابایی ندارد کـه به پشـه و کمتر از آن مثل بزند آنان کـه ایمان، آورده اند مـی دانند کـه آن مثل درست و از جانب پروردگار آنـهاست و اما کافران مـی گویند کـه خدا از این مثل چه مـی خواسته است؟ بسیـاری را بدان گمراه مـی کند و بسیـاری را هدایت اما تنـها فاسقان را گمراه مـی کند.

27

الَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِن بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَن يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الأَرْضِ أُولَـئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ

کسانی کـه پیمان خدا را بعد از بستن آن مـی شکنند و آنچه را کـه خدا بـه پیوستن آن فرمان داده مـی گسلند و در زمـین فساد مـی کنند، زیـانکارانند.

28

كَيْفَ تَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَكُنتُمْ أَمْوَاتاً فَأَحْيَاكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ ثُمَّ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

چگونـه خدا را انکار مـی کنید، درون حالی کـه مرده بودید و او شما را زنده ساخت، باز مـی مـیراند و زنده مـی کند و آنگاه بـه نزد خود باز مـی گرداند؟

29

هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي الأَرْضِ جَمِيعاً ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

اوست کـه همـه چیزهایی را کـه در روی زمـین است، برایتان بیـافرید. آنگاه بـه آسمان پرداخت و هر هفت آسمان را برافراشت و خود از هر چیزی آگاه است.

30

وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُواْ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاء وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ

و چون پروردگارت بـه فرشتگان گفت: من درون زمـین خلیفه ای مـی آفرینم، گفتند: آیـای را مـی آفرینی کـه در آنجا فساد کند و خونـها بریزد و حال آن کـه ما بـه ستایش تو تسبیح مـی گوییم و تو را تقدیس مـی کنیم؟ گفت: آنچه من مـی دانم شما نمـی دانید.

31

وَعَلَّمَ آدَمَ الأَسْمَاء كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلاَئِكَةِ فَقَالَ أَنبِئُونِي بِأَسْمَاء هَـؤُلاء إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

و نامـهای چیزها را بـه آدم بیـاموخت سپس آنـها را بـه فرشتگان عرضه کرد و گفت: اگر راست مـی گویید مرا بـه نامـهای این چیزها خبر دهید.

32

قَالُواْ سُبْحَانَكَ لاَعِلْمَ لَنَا إِلاَّ مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ

گفتند: منزهی تو ما را جز آنچه خود بـه ما آموخته ای دانشی نیست تویی، دانای حکیم

33

قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَآئِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُمْ بِأَسْمَآئِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ

گفت: ای آدم، آنـها را از نامـهای چیزها آگاه کن چون از آن نامـها آگاهشان کرد، خدا گفت: آیـا بـه شما نگفتم کـه من نـهان آسمانـها و زمـین را مـی دانم و بر آنچه آشکار مـی کنید و پنـهان مـی داشتید آگاهم؟

34

وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلاَئِكَةِ اسْجُدُواْ لآدَمَ فَسَجَدُواْ إِلاَّ إِبْلِيسَ أَبَى وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ

و بـه فرشتگان گفتیم: آدم را سجده کنید، همـه سجده د جز ابلیس کـه سرباز زد و برتری جست و او از کافران بود.

35

وَقُلْنَا يَا آدَمُ اسْكُنْ أَنتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ وَكُلاَ مِنْهَا رَغَداً حَيْثُ شِئْتُمَا وَلاَ تَقْرَبَا هَـذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الْظَّالِمِينَ

و گفتیم: ای آدم، خود و زنت درون بهشت جای گیرید و هر چه خواهید و هر جا کـه خواهید، از ثمرات آن بـه خوشی بخورید و به این درخت نزدیک مشوید کـه به زمره ستمکاران درآیید.

36

فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطَانُ عَنْهَا فَأَخْرَجَهُمَا مِمَّا كَانَا فِيهِ وَقُلْنَا اهْبِطُواْ بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَكُمْ فِي الأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ

پس شیطان آن دو را بـه خطا واداشت و از بهشتی کـه در آن بودند بیرون راند. گفتیم: پایین روید، برخی دشمن برخی دیگر و قرارگاه و جای برخورداری شما که تا روز قیـامت درون زمـین باشد.

37

فَتَلَقَّى آدَمُ مِن رَّبِّهِ كَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَيْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ

آدم از پروردگارش کلمـه ای چند فراگرفت بعد خدا توبه او را بپذیرفت، زیرا توبه پذیر و مـهربان است.

38

قُلْنَا اهْبِطُواْ مِنْهَا جَمِيعاً فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَن تَبِعَ هُدَايَ فَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ

گفتیم: همـه از بهشت فرو شوید، بعد اگر از جانب من راهنمایی برایتان آمد بر آنـها کـه از راهنمایی من پیروی کنند بیمـی نخواهد بود و خود اندوهناک نمـی شوند.

39

وَالَّذِينَ كَفَرواْ وَكَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا أُولَـئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

کسانی کـه کافر شوند و آیـات خدا را تکذیب کنند خود اهل جهنمند و جاودانـه درون آنجا خواهند بود.

40

يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُواْ نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَوْفُواْ بِعَهْدِي أُوفِ بِعَهْدِكُمْ وَإِيَّايَ فَارْهَبُونِ

ای بنی اسرائیل، نعمتی را کـه بر شما ارزانی داشتم بـه یـاد بیـاورید و به عهد من وفا کنید که تا به عهدتان وفا کنم و از من بترسید.

41

وَآمِنُواْ بِمَا أَنزَلْتُ مُصَدِّقاً لِّمَا مَعَكُمْ وَلاَ تَكُونُواْ أَوَّلَ كَافِرٍ بِهِ وَلاَ تَشْتَرُواْ بِآيَاتِي ثَمَناً قَلِيلاً وَإِيَّايَ فَاتَّقُونِ

و بـه آنچه نازل کرده ام و کتاب شما را تصدیق مـی کند ایمان بیـاورید و از نخستینانی کـه انکارش مـی کنند، مباشید و آیـات مرا بـه بهای اندک مفروشید و از من بیمناک باشید.

42

وَلاَ تَلْبِسُواْ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُواْ الْحَقَّ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ

حق را بـه باطل مـیامـیزید و با آن کـه حقیقت را مـی دانید، کتمانش مکنید.

43

وَأَقِيمُواْالصَّلاَةَ وَآتُواْالزَّكَاةَ وَارْكَعُواْ مَعَ الرَّاكِعِينَ

و نماز را بر پای دارید و زکات بدهید و با رکوع کنندگان رکوع کنید.

44

أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنسَوْنَ أَنفُسَكُمْ وَأَنتُمْ تَتْلُونَ الْكِتَابَ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ

آیـا درون حالی کـه کتاب را مـی خوانید، مردم را بـه نیکی فرمان مـی دهید و خود را فراموش مـی کنید؟ آیـا بـه عقل درنمـی یـابید؟

45

وَاسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخَاشِعِينَ

از شکیبایی و نماز یـاری جویید و این دو کاری دشوارند، جز به منظور اهل خشوع

46

الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلاَقُو رَبِّهِمْ وَأَنَّهُمْ إِلَيْهِ رَاجِعُونَ

آنان کـه بی گمان مـی دانند کـه با پروردگار خود دیدار خواهند کرد و نزد او باز مـی گردند.

47

يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُواْ نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ

ای بنی اسرائیل، نعمتی را کـه بر شما ارزانی داشتم و شما را بر جهانیـان برتری دادم بـه یـاد بیـاورید.

48

وَاتَّقُواْ يَوْماً لاَّ تَجْزِي نَفْسٌ عَن نَّفْسٍ شَيْئاً وَلاَ يُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ وَلاَ يُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلاَ هُمْ يُنصَرُونَ

و بترسید از روزی کـه هیچ دیگری را بـه کار نیـاید و هیچ شفاعتی ازی پذیرفته نگردد و ازی نستانند وی را یـاری نکنند.

49

وَإِذْ نَجَّيْنَاكُم مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُوَءَ الْعَذَابِ يُذَبِّحُونَ أَبْنَاءكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَاءكُمْ وَفِي ذَلِكُم بَلاء مِّن رَّبِّكُمْ عَظِيمٌ

و بـه یـاد آرید آنگاه کـه شما را از فرعونیـان رهانیدیم: شما را شکنجه های سخت مـی د، پسرانتان را مـی کشتند و زنانتان را زنده مـی گذاشتند و در این آزمونی بزرگ از سوی پروردگارتان بود.

50

وَإِذْ فَرَقْنَا بِكُمُ الْبَحْرَ فَأَنجَيْنَاكُمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ

و آن هنگام را کـه دریـا را برایتان شکافتیم و شما را رهانیدیم و فرعونیـان را درون برابر چشمانتان غرقه ساختیم.

51

وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسَى أَرْبَعِينَ لَيْلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِن بَعْدِهِ وَأَنتُمْ ظَالِمُونَ

و آن هنگام را کـه چهل شب با موسی وعده نـهادیم و شما کـه ستمکاران بودید، بعد از او را پرستیدید.

52

ثُمَّ عَفَوْنَا عَنكُمِ مِّن بَعْدِ ذَلِكَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

پس گناهانتان را عفو کردیم، باشد کـه سپاسگزار باشید.

53

وَإِذْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَالْفُرْقَانَ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ

و بـه یـاد آرید آن هنگام را کـه به موسی کتاب و فرقان دادیم، باشد کـه هدایت شوید.

54

وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ إِنَّكُمْ ظَلَمْتُمْ أَنفُسَكُمْ بِاتِّخَاذِكُمُ الْعِجْلَ فَتُوبُواْ إِلَى بَارِئِكُمْ فَاقْتُلُواْ أَنفُسَكُمْ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ عِندَ بَارِئِكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ

و آن هنگام را کـه موسی بـه قوم خود گفت: ای قوم من، شما بدان سبب کـه را پرستیدید بر خود ستم روا داشتید، اینک بـه درگاه آفریدگارتان توبه کنید و یکدیگر را بکشید کـه چنین کاری درون نزد آفریدگارتان ستوده تر هست پس خدا توبه شما را بپذیرفت زیرا توبه پذیر و مـهربان است.

55

وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَى لَن نُّؤْمِنَ لَكَ حَتَّى نَرَى اللَّهَ جَهْرَةً فَأَخَذَتْكُمُ الصَّاعِقَةُ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ

و آن هنگام را کـه گفتید: ای موسی ما که تا خدا را بـه آشکارا نبینیم بـه تو ایمان نمـی آوریم و همچنان کـه مـی نگریستید صاعقه شما را فرو گرفت.

56

ثُمَّ بَعَثْنَاكُم مِّن بَعْدِ مَوْتِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

و شما را بعد از مردن زنده ساختیم، شاید سپاسگزار شوید.

57

وَظَلَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْغَمَامَ وَأَنزَلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى كُلُواْ مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَـكِن كَانُواْ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ

و ابر را سایبانتان گردانیدیم و برایتان من و سلوی فرستادیم: بخورید از این چیزهای پاکیزه کـه شما را روزی داده ایم و آنان بر ما ستم ند، بلکه بر خود ستم مـی د.

58

وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُواْ هَـذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُواْ مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَداً وَادْخُلُواْ الْبَابَ سُجَّداً وَقُولُواْ حِطَّةٌ نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ وَسَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ

و بـه یـاد آرید آن زمان را کـه به شما گفتیم: بـه آن قریـه درآیید و از نعمت های آن هر چه و هر جا کـه خواسته باشید بـه فراوانی بخورید ولی سجده کنان بر دروازه داخل شوید و بگویید: بار گناه از ما فرو نـه که تا خطاهای شمارا بیـامرزیم و به پاداش نیکوکاران بیفزاییم.

59

فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُواْ قَوْلاً غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ فَأَنزَلْنَا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُواْ رِجْزاً مِّنَ السَّمَاء بِمَا كَانُواْ يَفْسُقُونَ

اما ستمکاران آن سخن را دیگر د و بر آنان بـه جزای عصیـانی کـه کرده بودند عذابی آسمانی فرود آوردیم

60

وَإِذِ اسْتَسْقَى مُوسَى لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِب بِّعَصَاكَ الْحَجَرَ فَانفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْناً قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَّشْرَبَهُمْ كُلُواْ وَاشْرَبُواْ مِن رِّزْقِ اللَّهِ وَلاَ تَعْثَوْاْ فِي الأَرْضِ مُفْسِدِينَ

و بـه یـاد آرید آنگاه را کـه موسی به منظور قوم خود آب خواست گفتیم: عصایت را بر آن سنگ بزن بعد دوازده چشمـه از آن بگشاد هر گروهی آبشخور خود را بدانست از روزی خدا بخورید و بیـاشامـید و در روی زمـین بـه فساد سرکشی مکنید.

61

وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَى لَن نَّصْبِرَ عَلَىَ طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنبِتُ الأَرْضُ مِن بَقْلِهَا وَقِثَّآئِهَا وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنَى بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ اهْبِطُواْ مِصْراً فَإِنَّ لَكُم مَّا سَأَلْتُمْ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ وَبَآؤُوْاْ بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُواْ يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ الْحَقِّ ذَلِكَ بِمَا عَصَواْ وَّكَانُواْ يَعْتَدُونَ

و آنگاه را کـه گفتید: ای موسی، ما بر یک نوع طعام نتوانیم ساخت. از پروردگارت بخواه که تا برای ما از آنچه از زمـین مـی روید چون سبزی و خیـار و سیر و عدس و پیـاز برویـاند. موسی گفت: آیـا مـی خواهید آنچه را کـه برتر هست به آنچه فروتر است، بدل کنید؟ بـه شـهری بازگردید کـه در آنجا هر چه خواهید بـه شما بدهند، مقرر شد بر آنـها خواری و بیچارگی و خشم خدا را بر خود هموار ساختند و این بدان سبب بود کـه به آیـات خدا کافر شدند و پیـامبران را بـه ناحق کشتند و نافرمانی د و تجاوز ورزیدند.

62

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ وَالَّذِينَ هَادُواْ وَالنَّصَارَى وَالصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ

کسانی کـه ایمان آوردند وانی کـه آیین یـهودان و ترسایـان و صابئان را برگزیدند، اگر بـه خدا و روز بازپسین ایمان داشته باشند و کاری شایسته کنند، خدا بـه آنـها پاداش نیک مـی دهد و نـه بیمناک مـی شوند و نـه محزون

63

وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُواْ مَا آتَيْنَاكُم بِقُوَّةٍ وَاذْكُرُواْ مَا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

و بـه یـاد آرید آن زمان را کـه با شما پیمان بستیم و کوه طور را برفراز سرتان بردیم آنچه را کـه به شما داده ایم با اطمـینان بگیرید و آنچه را کـه در آن هست به خاطر بسپارید باشد کـه پرهیزگار شوید.

64

ثُمَّ تَوَلَّيْتُم مِّن بَعْدِ ذَلِكَ فَلَوْلاَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ لَكُنتُم مِّنَ الْخَاسِرِينَ

ولی از فرمان سرباز زدید و اگر فضل و رحمت خدا نبود از زیـانکاران مـی بودید.

65

وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ الَّذِينَ اعْتَدَواْ مِنكُمْ فِي السَّبْتِ فَقُلْنَا لَهُمْ كُونُواْ قِرَدَةً خَاسِئِينَ

و شناخته اید آن گروه را کـه در آن روز شنبه از حد خود تجاوز د، بعد به آنـها خطاب کردیم: بوزینگانی خوار و خاموش گردید.

66

فَجَعَلْنَاهَا نَكَالاً لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهَا وَمَا خَلْفَهَا وَمَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِينَ

و آنـها را عبرت معاصران و آیندگان و اندرزی به منظور پرهیزگاران گردانیدیم.

67

وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ إِنَّ اللّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تَذْبَحُواْ بَقَرَةً قَالُواْ أَتَتَّخِذُنَا هُزُواً قَالَ أَعُوذُ بِاللّهِ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْجَاهِلِينَ

و بـه یـاد آرید آن هنگام را کـه موسی بـه قوم خود گفت: خدا فرمان مـی دهد کهی را بکشید، گفتند: آیـا ما را بـه ریشخند مـی گیری ؟ گفت: بـه خدا پناه مـی برم اگر از نادانان باشم.

68

قَالُواْ ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لّنَا مَا هِيَ قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لاَّ فَارِضٌ وَلاَ بِكْرٌ عَوَانٌ بَيْنَ ذَلِكَ فَافْعَلُواْ مَا تُؤْمَرونَ

گفتند: به منظور ما پروردگارت را بخوان که تا بیـان کند کـه آن چگونـهی است؟ گفت: مـی گویدی هست نـه سخت پیر و از کارافتاده، نـه جوان و کار نکرده، مـیانسال اکنون ید آنچه شما را مـی فرمایند.

69

قَالُواْ ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا لَوْنُهَا قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنّهَا بَقَرَةٌ صَفْرَاء فَاقِـعٌ لَّوْنُهَا تَسُرُّ النَّاظِرِينَ

گفتند: به منظور ما پروردگارت را بخوان که تا بگوید کـه رنگ آن چیست؟ گفت: مـی گویدی هست به زرد تند کـه رنگش بینندگان را شادمان مـی سازد.

70

قَالُواْ ادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُبَيِّن لَّنَا مَا هِيَ إِنَّ البَقَرَ تَشَابَهَ عَلَيْنَا وَإِنَّآ إِنشَاء اللَّهُ لَمُهْتَدُونَ

گفتند: به منظور ما پروردگارت را بخوان که تا بگوید آن چگونـهی است ?، کـه چنینانی بر ما مشتبه شده اند و اگر خدا بخواهد ما بدان راه مـی یـابیم.

71

قَالَ إِنَّهُ يَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لاَّ ذَلُولٌ تُثِيرُ الأَرْضَ وَلاَ تَسْقِي الْحَرْثَ مُسَلَّمَةٌ لاَّ شِيَةَ فِيهَا قَالُواْ الآنَ جِئْتَ بِالْحَقِّ فَذَبَحُوهَا وَمَا كَادُواْ يَفْعَلُونَ

گفت: مـی گوید از آنان نیست کـه رام باشد و زمـین را شخم زند و کشته را آب دهد بی عیب هست و یکرنگ گفتند: اکنون حقیقت را گفتی بعد آن را کشتند، هر چند کـه نزدیک بود کـه از آن کار سرباز زنند.

72

وَإِذْ قَتَلْتُمْ نَفْساً فَادَّارَأْتُمْ فِيهَا وَاللّهُ مُخْرِجٌ مَّا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ

و بـه یـاد آرید آن هنگام را کهی را کشتید و بر یکدیگر بهتان زدید و پیکار درگرفتید و خدا آنچه را کـه پنـهان مـی کردید، آشکار ساخت.

73

فَقُلْنَا اضْرِبُوهُ بِبَعْضِهَا كَذَلِكَ يُحْيِي اللّهُ الْمَوْتَى وَيُرِيكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ

سپس گفتیم: پاره ای از آن را بر آن کشته بزنید خدا مردگان را این چنین زنده مـی سازد و نشانـه های قدرت خویش را این چنین بـه شما مـی نمایـاند، باشد کـه به عقل دریـابید.

74

ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُم مِّن بَعْدِ ذَلِكَ فَهِيَ كَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَةِ لَمَا يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الأَنْهَارُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَشَّقَّقُ فَيَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاء وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا يَهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللّهِ وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ

پس از آن دلهای شما چون سنگ سخت گردید، حتی سخت تر از سنگ کـه از سنگ، گاه جویـها روان شود و چون شکافته شود آب از آن بیرون جهد و گاه از ترس خدا از فراز بـه نشیب فرو غلتد و خدا از آنچه مـی کنید، غافل نیست.

75

أَفَتَطْمَعُونَ أَن يُؤْمِنُواْ لَكُمْ وَقَدْ كَانَ فَرِيقٌ مِّنْهُمْ يَسْمَعُونَ كَلاَمَ اللّهِ ثُمَّ يُحَرِّفُونَهُ مِن بَعْدِ مَا عَقَلُوهُ وَهُمْ يَعْلَمُونَ

آیـا طمع مـی دارید کـه به شما ایمان بیـاورند و حال آن کـه گروهی از ایشان کلام خدا را مـی شنیدند و با آن کـه حقیقت آن را مـی یـافتند تحریفش مـی د و از کار خویش آگاه بودند؟

76

وَإِذَا لَقُواْ الَّذِينَ آمَنُواْ قَالُواْ آمَنَّا وَإِذَا خَلاَ بَعْضُهُمْ إِلَىَ بَعْضٍ قَالُواْ أَتُحَدِّثُونَهُم بِمَا فَتَحَ اللّهُ عَلَيْكُمْ لِيُحَآجُّوكُم بِهِ عِندَ رَبِّكُمْ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ

و چون با مؤمنان دیدار کنند، گویند: ما هم ایمان آورده ایم و چون با یکدیگر خلوت کنند، گویند: آیـا با آنان از دانشی کـه خدا بـه شما ارزانی داشته سخن مـی گویید که تا به یـاری آن درون نزد پروردگارتان بر شما حجت آرند؟ آیـا بـه عقل درنمـی یـابید؟

77

أَوَلاَ يَعْلَمُونَ أَنَّ اللّهَ يَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ

آیـا نمـی دانند کـه هر چه را کـه پنـهان مـی دارند و هر چه را کـه آشکار مـی، سازند، خدا مـی داند؟

78

وَمِنْهُمْ أُمِّيُّونَ لاَ يَعْلَمُونَ الْكِتَابَ إِلاَّ أَمَانِيَّ وَإِنْ هُمْ إِلاَّ يَظُنُّونَ

برخی از ایشان بیسوادانی هستند کـه نمـی دانند درون آن کتاب چیست، جز سخنانی کـه شنیده اند و مـی خوانند اینان تنـها پایبند گمان خویشند.

79

فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ يَكْتُبُونَ الْكِتَابَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هَـذَا مِنْ عِندِ اللّهِ لِيَشْتَرُواْ بِهِ ثَمَناً قَلِيلاً فَوَيْلٌ لَّهُم مِّمَّا كَتَبَتْ أَيْدِيهِمْ وَوَيْلٌ لَّهُمْ مِّمَّا يَكْسِبُونَ

پس وای بر آنـهایی کـه کتاب را خود بـه دست خود مـی نویسند و تا سودی اندک برند، مـی گویند کـه از جانب خدا نازل شده بعد وای بر آنـها بدانچه نوشتند و وای بر آنـها از سودی کـه مـی برند.

80

وَقَالُواْ لَن تَمَسَّنَا النَّارُ إِلاَّ أَيَّاماً مَّعْدُودَةً قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِندَ اللّهِ عَهْدًا فَلَن يُخْلِفَ اللّهُ عَهْدَهُ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ

و گفتند: آتش جز چند روزی ما را نسوزاند. بگو: آیـا با خدا چنین پیمانی بسته اید که تا او خلاف پیمان خود نکند؟ یـا آن کـه از روی نادانی چنین نسبتی بـه خدا مـی دهید؟

81

بَلَى مَن كَسَبَ سَيِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِيـئَتُهُ فَأُوْلَـئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

آری آنان کـه مرتکب کاری زشت مـی شوند و در گناه غرقه مـی گردند، اهل جهنمند و جاودانـه درون آن

82

وَالَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أُولَـئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

و آنان کـه ایمان آورده اند و کارهای شایسته کرده اند، اهل بهشتند و در آن جاویدان

83

وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لاَ تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللّهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَاناً وَذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَقُولُواْ لِلنَّاسِ حُسْناً وَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّكَاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنكُمْ وَأَنتُم مِّعْرِضُونَ

به یـاد آرید آن هنگام را کـه از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم کـه جز خدا را نپرستید و به پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و درویشان نیکی کنید و به مردمان سخن نیک گویید و نماز بخوانید و زکات بدهید ولی جز اندکی پشت د و رویگردان شدند.

84

وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ لاَ تَسْفِكُونَ دِمَاءكُمْ وَلاَ تُخْرِجُونَ أَنفُسَكُم مِّن دِيَارِكُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ وَأَنتُمْ تَشْهَدُونَ

و آن هنگام را کـه با شما پیمان نـهادیم کـه خون هم مریزید و یکدیگر را از خان و مان آواره مسازید و شما بـه پیمان گردن نـهادید و خود بر آن گواه هستید.

85

ثُمَّ أَنتُمْ هَـؤُلاء تَقْتُلُونَ أَنفُسَكُمْ وَتُخْرِجُونَ فَرِيقاً مِّنكُم مِّن دِيَارِهِمْ تَظَاهَرُونَ عَلَيْهِم بِالإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَإِن يَأتُوكُمْ أُسَارَى تُفَادُوهُمْ وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْرَاجُهُمْ أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتَابِ وَتَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَمَا جَزَاء مَن يَفْعَلُ ذَلِكَ مِنكُمْ إِلاَّ خِزْيٌ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يُرَدُّونَ إِلَى أَشَدِّ الْعَذَابِ وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ

پس شما چنین جماعتی هستید کـه یکدیگر را مـی کشید و گروهی از خود را از خان و مانشان آواره مـی کنید و بر ضد آنـها بـه گناه و بیداد بـه همدستی یکدیگر برمـی خیزید و اگر بـه اسارت شما درآیند درون برابر آزادیشان فدیـه مـی گیرید و حال آنکه بیرون راندنشان بر شما حرام بود آیـا بـه بعضی از کتاب ایمان مـی آورید و بعض دیگر را انکار مـی کنید؟ پاداشی کـه چنین کند درون دنیـا جز خواری نیست و در روز قیـامت بـه سخت ترین وجهی شکنجه مـی شود و خدا از آنچه مـی کنید، غافل نیست.

86

أُولَـئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُاْ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا بِالآَخِرَةِ فَلاَ يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلاَ هُمْ يُنصَرُونَ

اینان همانانند کـه آخرت را دادند و زندگی دنیـا را خند از عذابشان کاسته نگردد و یـاریشان نکند.

87

وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَقَفَّيْنَا مِن بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَكُلَّمَا جَاءكُمْ رَسُولٌ بِمَا لاَ تَهْوَى أَنفُسُكُمُ اسْتَكْبَرْتُمْ فَفَرِيقاً كَذَّبْتُمْ وَفَرِيقاً تَقْتُلُونَ

به تحقیق موسی را کتاب دادیم و از پی او پیـامبران فرستادیم و به عیسی بن مریم دلیل های روشن عنایت کردیم و او را بـه روح القدس تایید نمودیم و هرگاه پیـامبری آمد و چیزهایی آورد کـه پسند نفس شما نبود سرکشی کردید و گروهی را دروغگو خواندید و گروهی را کشتید.

88

وَقَالُواْ قُلُوبُنَا غُلْفٌ بَل لَّعَنَهُمُ اللَّه بِكُفْرِهِمْ فَقَلِيلاً مَّا يُؤْمِنُونَ

گفتند: دلهای ما درون حجاب هست نـه خدا آنان را بـه سبب کفری کـه مـی ورزند، مطرود ساخته و چه اندک ایمان مـی آورند.

89

وَلَمَّا جَاءهُمْ كِتَابٌ مِّنْ عِندِاللّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ وَكَانُواْ مِن قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُواْ فَلَمَّا جَاءهُم مَّا عَرَفُواْ كَفَرُواْ بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّه عَلَى الْكَافِرِينَ

و چون ایشان را از جانب خدا کتابی آمد و او را شناختند، هر چند کتابشان را هم تصدیق کرده بود و با آنکه زان پیش خواستار پیروزی بر کافران بودند بـه او ایمان نیـاوردند کـه لعنت خدا بر کافران باد.

90

بِئْسَمَا اشْتَرَوْاْ بِهِ أَنفُسَهُمْ أَن يَكْفُرُواْ بِمَا أنَزَلَ اللّهُ بَغْياً أَن يُنَزِّلُ اللّهُ مِن فَضْلِهِ عَلَى مَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ فَبَآؤُواْ بِغَضَبٍ عَلَى غَضَبٍ وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ مُّهِينٌ

با خود بد معامله ای د آنگاه کـه از حسد بـه کتاب خدا کافر شدند و از این کـه خدا فضل و کرم خویش را بـه هر از بندگان خود کـه بخواهد ارزانی مـی دارد. حسد بردند و خشم دیگری بر خشم خدا افزودند و کافران را عذابی هست خوارکننده.

91

وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُواْ بِمَا أَنزَلَ اللّهُ قَالُواْ نُؤْمِنُ بِمَآ أُنزِلَ عَلَيْنَا وَيَكْفُرونَ بِمَا وَرَاءهُ وَهُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقاً لِّمَا مَعَهُمْ قُلْ فَلِمَ تَقْتُلُونَ أَنبِيَاء اللّهِ مِن قَبْلُ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ

و چون بـه آنـها گفته شود کـه به آنچه خدا نازل کرده است، ایمان بیـاورید. مـی گویند: ما بـه آنچه بر خود ما نازل شده هست ایمان آورده ایم و به غیر آن هر چند با حقیقت همراه باشد و کتابشان را هم تصدیق کند، ایمان نمـی آورند. بگو: اگر شما ایمان آورده بودید از چه رامبران خدا را پیش از این مـی کشتید؟

92

وَلَقَدْ جَاءكُم مُّوسَى بِالْبَيِّنَاتِ ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِن بَعْدِهِ وَأَنتُمْ ظَالِمُونَ

موسی با دلیل های روشن خویش بـه هدایت شما آمد و شما ستمکاران، بعد از او بـه گرویدید.

93

وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَكُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَكُمُ الطُّورَ خُذُواْ مَا آتَيْنَاكُم بِقُوَّةٍ وَاسْمَعُواْ قَالُواْ سَمِعْنَا وَعَصَيْنَا وَأُشْرِبُواْ فِي قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِكُفْرِهِمْ قُلْ بِئْسَمَا يَأْمُرُكُمْ بِهِ إِيمَانُكُمْ إِن كُنتُمْ مُّؤْمِنِينَ

و با شما پیمان بستیم و کوه طور را برفراز سرتان بردیم اکنون آنچه را کـه برایتان فرستاده ایم با ایمان استوار بگیرید و کلام خدا را بشنوید. گفتند: شنیدیم و به کار نخواهیم بست عشق و کفر درون دلشان با هم سرشته است. بگو: اگر بدانچه مـی گویید باور دارید، باورتان شما را بـه بدکاری وامـی دارد.

94

قُلْ إِن كَانَتْ لَكُمُ الدَّارُ الآَخِرَةُ عِندَ اللّهِ خَالِصَةً مِّن دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُاْ الْمَوْتَ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

بگو: اگر راست مـی گویید کـه سرای آخرت نزد خدا ویژه شماست نـه مردم دیگر، بعد آرزوی مرگ کنید.

95

وَلَن يَتَمَنَّوْهُ أَبَدًا بِمَا قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ وَاللّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمينَ

ولی بـه سبب اعمالی کـه مرتکب شده اند، هرگز آرزوی مرگ نخواهند کرد خدا ستمکاران را مـی شناسد.

96

وَلَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَى حَيَاةٍ وَمِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُواْ يَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ يُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ وَمَا هُوَ بِمُزَحْزِحِهِ مِنَ الْعَذَابِ أَن يُعَمَّرَ وَاللّهُ بَصِيرٌ بِمَا يَعْمَلُونَ

آنان را از مردم دیگر، حتی مشرکان بـه زندگی این جهانی حریص تر، خواهی یـافت و بعضی از کافران دوست دارند کـه هزار سال درون این دنیـا زیست کنند و این عمر دراز عذاب خدا را از آنان دور نخواهد ساخت کـه خدا بـه اعمالشان بیناست.

97

قُلْ مَن كَانَ عَدُوًّا لِّجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَى قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللّهِ مُصَدِّقاً لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَهُدًى وَبُشْرَى لِلْمُؤْمِنِينَ

به آنان کـه با جبریل دشمنی مـی ورزند، بگو: اوست کـه این آیـات را بـه فرمان خدا بر دل تو نازل کرده هست تا کتابهای دیگر آسمانی را تصدیق کند و برای مؤمنان رهنمون و بشارت باشد.

98

مَن كَانَ عَدُوًّا لِّلّهِ وَمَلآئِكَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِيلَ وَمِيكَالَ فَإِنَّ اللّهَ عَدُوٌّ لِّلْكَافِرِينَ

هر کـه دشمن خدا و فرشتگان او و پیـامبرانش و جبریل و مـیکال باشد، خدا هم دشمن کافران است.

99

وَلَقَدْ أَنزَلْنَآ إِلَيْكَ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ وَمَا يَكْفُرُ بِهَا إِلاَّ الْفَاسِقُونَ

هر آینـه کـه بر تو آیـاتی روشن نازل کردیم و جز فاسقانی منکر آنـها نخواهد شد.

100

أَوَكُلَّمَا عَاهَدُواْ عَهْداً نَّبَذَهُ فَرِيقٌ مِّنْهُم بَلْ أَكْثَرُهُمْ لاَيُؤْمِنُونَ

آیـا هر بار کـه با خدا پیمانی بستند گروهی از ایشان پیمان شکنی د؟ آری بیشترشان ایمان نخواهند آورد.

101

وَلَمَّا جَاءهُمْ رَسُولٌ مِّنْ عِندِ اللّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ نَبَذَ فَرِيقٌ مِّنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ كِتَابَ اللّهِ وَرَاء ظُهُورِهِمْ كَأَنَّهُمْ لاَيَعْلَمُونَ

و گروهی از اهل کتاب چون پیـامبری از جانب خدا بر آنان مبعوث شد کـه به کتابشان هم گواهی مـی داد، کتاب خدا را چنان کـه گویی از آن بی خبرند، بعد پشت افکندند.

102

وَاتَّبَعُواْ مَا تَتْلُواْ الشَّيَاطِينُ عَلَى مُلْكِ سُلَيْمَانَ وَمَا كَفَرَ سُلَيْمَانُ وَلَـكِنَّ الشَّيْاطِينَ كَفَرُواْ يُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنزِلَ عَلَى الْمَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ وَمَا يُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّى يَقُولاَ إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلاَ تَكْفُرْ فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ وَمَا هُم بِضَآرِّينَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللّهِ وَيَتَعَلَّمُونَ مَا يَضُرُّهُمْ وَلاَ يَنفَعُهُمْ وَلَقَدْ عَلِمُواْ لَمَنِ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِي الآخِرَةِ مِنْ خَلاَقٍ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْاْ بِهِ أَنفُسَهُمْ لَوْ كَانُواْ يَعْلَمُونَ

و از افسونی کـه دیوها بـه روزگار پادشاهی سلیمان مـی خواندند، پیروی د و سلیمان کافر نبود ولی دیوها کـه مردم را جادوگری مـی آموختند، کافر بودند و نیز آن افسون کـه بر آن دو فرشته، هاروت و ماروت درون بابل نازل شد، درون حالی کـه آن دو بـه هر کـه جادوگری مـی آموختند. مـی گفتند: کار ما فتنـه است، مباد کافر شوی و مردم از آن دو جادوهایی مـی آموختند کـه مـی توانستند مـیان زن و شوی جدایی افکنند و آن دو جادوگر جز بـه فرمان خدا بهی زیـانی نمـی رسانیدند و آنچه مردم مـی آموختند بـه آنـها زیـان مـی رسانید، نـه سود و خود مـی دانستند کـه خریداران آن جادو را درون آخرت بهره ای نیست خود را بـه بد چیزی فروختند، اگر مـی دانستند.

103

وَلَوْ أَنَّهُمْ آمَنُواْ واتَّقَوْا لَمَثُوبَةٌ مِّنْ عِندِ اللَّه خَيْرٌ لَّوْ كَانُواْ يَعْلَمُونَ

اگر ایمان آورده و پرهیزگار شده بودند، پاداشی کـه از جانب خدا بـه آنـها داده مـی شد از هر چیز دیگری نیکوتر مـی بود، اگر مـی دانستند.

104

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَتَقُولُواْ رَاعِنَا وَقُولُواْ انظُرْنَا وَاسْمَعُوا ْوَلِلكَافِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٌ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، مگویید راعنا بگویید انظرنا و گوش فرا دارید کـه برای کافران عذابی هست دردآور.

105

مَّا يَوَدُّ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَلاَ الْمُشْرِكِينَ أَن يُنَزَّلَ عَلَيْكُم مِّنْ خَيْرٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَاللّهُ يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَن يَشَاء وَاللّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ

از مـیان اهل کتاب آنان کـه کافر شدند و نیز مشرکان دوست نمـی دارند کـه از جانب پروردگار بـه شما خیری برسد و حال آن کـه خدا هر را کـه بخواهد بـه بخشایش خویش مخصوص مـی دارد خدا صاحب فضلی بزرگ است.

106

مَا نَنسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بِخَيْرٍ مِّنْهَا أَوْ مِثْلِهَا أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللّهَ عَلَىَ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

هیچ آیـه ای را منسوخ یـا ترک نمـی کنیم مگر آنکه بهتر از آن یـا همانند آن را مـی آوریم. آیـا نمـی دانی کـه خدا بر هر کاری تواناست؟

107

أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللّهَ لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللّهِ مِن وَلِيٍّ وَلاَنَصِيرٍ

آیـا نمـی دانی کـه خدا فرمانروای آسمانـها و زمـین هست و شما را جز او یـاری و یـاوری نیست؟

108

أَمْ تُرِيدُونَ أَن تَسْأَلُواْ رَسُولَكُمْ كَمَا سُئِلَ مُوسَى مِن قَبْلُ وَمَن يَتَبَدَّلِ الْكُفْرَ بِالإِيمَانِ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاء السَّبِيلِ

آیـا مـی خواهید از پیـامبر خود چیزی بپرسید، همچنان کـه قوم موسی پیش از این از موسی پرسیده بودند؟ آن کـه کفر را بـه جای ایمان برگزیند، چونی هست که راه راست را گم کرده باشد.

109

وَدَّ كَثِيرٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يَرُدُّونَكُم مِّن بَعْدِ إِيمَانِكُمْ كُفَّاراً حَسَدًا مِّنْ عِندِ أَنفُسِهِم مِّن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ فَاعْفُواْ وَاصْفَحُواْ حَتَّى يَأْتِيَ اللّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

گروهی از اهل کتاب بر شما حسد مـی ورزند و با آن کـه حقیقت بر آنـها آشکار شده، دوست دارند شما را از راه خود بـه کفر بازگردانند عفو کنید و گذشت کنید که تا خدا فرمانش را بیـاورد کـه او بر هر کاری تواناست.

110

وَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّكَاةَ وَمَا تُقَدِّمُواْ لأَنفُسِكُم مِّنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِندَاللّهِ إِنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ

نماز بگزارید و زکات بدهید هر نیکی را کـه پیشاپیش به منظور خود روانـه مـی دارید نزد خدایش خواهید یـافت. هر آینـه خدا بـه کارهایی کـه مـی کنید بیناست.

111

وَقَالُواْ لَن يَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلاَّ مَن كَانَ هُوداً أَوْ نَصَارَى تِلْكَ أَمَانِيُّهُمْ قُلْ هَاتُواْ بُرْهَانَكُمْ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ

گفتند: جز یـهودان و ترسایـانی بـه بهشت نمـی رود این آرزوی آنـهاست. بگو: اگر راست مـی گویید حجت خویش بیـاورید.

112

بَلَى مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِندَ رَبِّهِ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ

آری، هر کـه از روی اخلاص رو بـه خدا کند و نیکوکار بود، پاداشش را از پروردگارش خواهد گرفت و دستخوش بیم و اندوه نمـی شود.

113

وَقَالَتِ الْيَهُودُ لَيْسَتِ النَّصَارَى عَلَىَ شَيْءٍ وَقَالَتِ النَّصَارَى لَيْسَتِ الْيَهُودُ عَلَى شَيْءٍ وَهُمْ يَتْلُونَ الْكِتَابَ كَذَلِكَ قَالَ الَّذِينَ لاَيَعْلَمُونَ مِثْلَ قَوْلِهِمْ فَاللّهُ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ

با آن کـه کتاب خدا را مـی خوانند، یـهودان گفتند: کـه ترسایـان بر هیچند و ترسایـان گفتند: کـه یـهودان بر هیچند همچنین آنـها کـه ناآگاهند سخنی چون سخن آنان گویند خدا درون روز قیـامت درباره آنچه درون آن اختلاف مـی کنند، مـیانشان حکم خواهد کرد.

114

وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن مَّنَعَ مَسَاجِدَ اللّهِ أَن يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِي خَرَابِهَا أُوْلَـئِكَ مَا كَانَ لَهُمْ أَن يَدْخُلُوهَا إِلاَّ خَآئِفِينَ لهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَلَهُمْ فِي الآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ

کیست ستمکارتر از آن کـه نگذاشت کـه نام خدا درون مسجدهای خدا شود و در ویران ساختن آنـها کوشید؟ آنان درون آن مسجدها جز بیمناک و ترسان داخل نخواهند شد و نصیبشان درون دنیـا خواری و در آخرت عذابی بزرگ است.

115

وَلِلّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ فَأَيْنَمَا تُوَلُّواْ فَثَمَّ وَجْهُ اللّهِ إِنَّ اللّهَ وَاسِعٌ عَلِيمٌ

مشرق و مغرب از آن خداست بعد به هر جای کـه رو کنید، همان جا رو بـه خداست خدا فراخ رحمت و داناست.

116

وَقَالُواْ اتَّخَذَ اللّهُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ بَل لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ كُلٌّ لَّهُ قَانِتُونَ

گفتند: کـه خدا فرزندی گرفت منزه هست او بلکه هر چه درون آسمانـها و زمـین هست از آن اوست و همـه فرمانبردار اویند.

117

بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَإِذَا قَضَى أَمْراً فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُن فَيَكُونُ

آفریننده آسمانـها و زمـین هست چون اراده چیزی کند، مـی گوید: موجود شو و آن چیز موجود مـی شود.

118

وَقَالَ الَّذِينَ لاَيَعْلَمُونَ لَوْلاَ يُكَلِّمُنَا اللّهُ أَوْ تَأْتِينَا آيَةٌ كَذَلِكَ قَالَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِم مِّثْلَ قَوْلِهِمْ تَشَابَهَتْ قُلُوبُهُمْ قَدْ بَيَّنَّا الآيَاتِ لِقَوْمٍ يُوقِنُونَ

نادانان گفتند: چرا خدا با ما سخن نمـی گوید؟ یـا معجزه ای بر ما نمـی آید؟ پیشینیـانشان نیز چنین سخنانی مـی گفتند دلهاشان همانند یکدیگر هست ما به منظور آنان کـه به یقین رسیده اند، آیـات را بیـان کرده ایم.

119

إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلاَ تُسْأَلُ عَنْ أَصْحَابِ الْجَحِيمِ

ما تو را کـه سزاوار هستی بـه رسالت فرستادیم که تا مژده دهی و بیم دهی تو مسئول دوزخیـان نیستی.

120

وَلَن تَرْضَى عَنكَ الْيَهُودُ وَلاَ النَّصَارَى حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللّهِ هُوَ الْهُدَى وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءهُم بَعدَ الَّذِي جَاءكَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَكَ مِنَ اللّهِ مِن وَلِيٍّ وَلاَ نَصِيرٍ

یـهودان و ترسایـان از تو خشنود نمـی شوند که تا به آیینشان گردن نـهی بگو:، هدایت، هدایتی هست که از جانب خدا باشد اگر از آن بعد که خدا تو را آگاه کرده است. از خواسته آنـها پیروی کنی، هیچ یـاور و مددکاری از جانب او نخواهی داشت.

121

الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاَوَتِهِ أُوْلَـئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمن يَكْفُرْ بِهِ فَأُوْلَـئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ

کسانی کـه کتابشان داده ایم و آنچنان کـه سزاوار هست آن را مـی خوانند، مؤمنان بـه آن هستند و آنان کـه به آن ایمان ندارند، زیـانکاران هستند.

122

يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُواْ نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ

ای بنی اسرائیل، از آن نعمتی کـه بر شما ارزانی داشتم و شما را بر جهانیـان برتری دادم، یـاد کنید.

123

وَاتَّقُواْ يَوْماً لاَّ تَجْزِي نَفْسٌ عَن نَّفْسٍ شَيْئاً وَلاَ يُقْبَلُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلاَ تَنفَعُهَا شَفَاعَةٌ وَلاَ هُمْ يُنصَرُونَ

و بترسید از روزی کـه هیچ دیگری را بـه کار نیـاید و فدیـه پذیرفته نشود و شفاعت سودشان نکند وی بـه یـاریشان برنخیزد.

124

وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ

و پروردگار ابراهیم او را بـه کاری چند بیـازمود و ابراهیم آن کارها را بـه تمامـی بـه انجام رسانید. خدا گفت : من تو را پیشوای مردم گردانیدم. گفت: فرزندانم را هم؟ گفت: پیمان من ستمکاران را دربرنگیرد.

125

وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً لِّلنَّاسِ وَأَمْناً وَاتَّخِذُواْ مِن مَّقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَن طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ

و کعبه را جایگاه اجتماع و مکان امن مردم ساختیم مقام ابراهیم را نمازگاه خویش گیرید. ما ابراهیم و اسماعیل را فرمان دادیم: خانـه مرا به منظور طواف کنندگان و مقیمان و راکعان و ساجدان پاکیزه دارید.

126

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَـَذَا بَلَدًا آمِنًا وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُم بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ قَالَ وَمَن كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِيلاً ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَى عَذَابِ النَّارِ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ

و ابراهیم گفت: ای پروردگار من، این شـهر را جای امنی گردان و از مردمش آنان را کـه به خدا و روز قیـامت ایمان دارند از هر ثمره روزی ساز گفت: هر کـه کافر شد او را اندک برخورداری دهم سپس بـه عذاب آتش دچارش گردانم کـه بدسرانجامـی است.

127

وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْرَاهِيمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَإِسْمَاعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

و ابراهیم و اسماعیل پایـه های خانـه را بالا بردند. گفتند: ای پروردگار ما از ما بپذیر کـه تو شنوا و دانا هستی.

128

رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَمِن ذُرِّيَّتِنَا أُمَّةً مُّسْلِمَةً لَّكَ وَأَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَتُبْ عَلَيْنَآ إِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ

ای پروردگار ما، ما را فرمانبردار خویش ساز و نیز فرزندان ما را فرمانبردار خویش گردان و مناسکمان را بـه ما بیـاموز و توبه ما بپذیر کـه تو توبه پذیرنده و مـهربان هستی.

129

رَبَّنَا وَابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولاً مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُزَكِّيهِمْ إِنَّكَ أَنتَ العَزِيزُ الحَكِيمُ

ای پروردگار ما از مـیانشان پیـامبری بر آنـها مبعوث گردان که تا آیـات تو را برایشان بخواند و به آنـها کتاب و حکمت بیـاموزد و آنـها را پاکیزه سازد و تو پیروزمند و حکیم هستی.

130

وَمَن يَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَاهِيمَ إِلاَّ مَن سَفِهَ نَفْسَهُ وَلَقَدِ اصْطَفَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا وَإِنَّهُ فِي الآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ

چهی از کیش ابراهیم روی برمـی تابد جز آن کـه خود را بی خرد ساخته باشد؟ ابراهیم را درون دنیـا برگزیدیم و او درون آخرت نیز از شایستگان است.

131

إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ

و پروردگارش بـه او گفت: تسلیم شو. گفت: من درون برابر پروردگار جهانیـان تسلیمم.

132

وَوَصَّى بِهَا إِبْرَاهِيمُ بَنِيهِ وَيَعْقُوبُ يَا بَنِيَّ إِنَّ اللّهَ اصْطَفَى لَكُمُ الدِّينَ فَلاَ تَمُوتُنَّ إَلاَّ وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ

ابراهیم بـه فرزندان خود وصیت کرد کـه در برابر خدا تسلیم شوند و یعقوب بـه فرزندان خود گفت: ای فرزندان من، خدا به منظور شما این دین را برگزیده است، مباد بمـیرید بی آنکه بدان گردن نـهاده باشید.

133

أَمْ كُنتُمْ شُهَدَاء إِذْ حَضَرَ يَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِيهِ مَا تَعْبُدُونَ مِن بَعْدِي قَالُواْ نَعْبُدُ إِلَـهَكَ وَإِلَـهَ آبَائِكَ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَقَ إِلَـهًا وَاحِدًا وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ

آیـا شما حاضر بودید، آنگاه کـه مرگ یعقوب فرا رسید و به فرزندانش گفت: بعد از من چه چیز را مـی پرستید؟ گفتند: خدای تو و خدای نیـاکان تو ابراهیم و اسماعیل و اسحاق را بـه یکتایی خواهیم پرستید و در برابر او تسلیم مـی شویم.

134

تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَلَكُم مَّا كَسَبْتُمْ وَلاَ تُسْأَلُونَ عَمَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ

آنـها امتهایی بوده اند کـه اکنون درون گذشته اند آنچه کرده بودند. از آن آنـهاست و آنچه شما کنید از آن شماست و شما را از اعمالی کـه آنـها مـی کرده اند، نمـی پرسند.

135

َقَالُواْ كُونُواْ هُودًا أَوْ نَصَارَى تَهْتَدُواْ قُلْ بَلْ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ

گفتند: یـهودی یـا نصرانی شوید که تا به راه راست افتید. بگو: ما کیش، یکتاپرستی ابراهیم را برگزیدیم و او مشرک نبود.

136

قُولُواْ آمَنَّا بِاللّهِ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيْنَا وَمَا أُنزِلَ إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَقَ وَيَعْقُوبَ وَالأسْبَاطِ وَمَا أُوتِيَ مُوسَى وَعِيسَى وَمَا أُوتِيَ النَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمْ لاَ نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ

بگویید: ما بـه خدا و آیـاتی کـه بر ما نازل شده و نیز آنچه بر ابراهیم واسماعیل و اسحاق و یعقوب و سبطها نازل آمده و نیز آنچه بـه موسی و عیسی فرستاده شده و آنچه بر پیـامبران دیگر از جانب پروردگارشان آمده است، ایمان آورده ایم. مـیان هیچ یک از پیـامبران فرقی نمـی نـهیم و همـه درون برابر خدا تسلیم هستیم.

137

فَإِنْ آمَنُواْ بِمِثْلِ مَا آمَنتُم بِهِ فَقَدِ اهْتَدَواْ وَّإِن تَوَلَّوْاْ فَإِنَّمَا هُمْ فِي شِقَاقٍ فَسَيَكْفِيكَهُمُ اللّهُ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

اگر بـه آنچه شما ایمان آورده اید آنان نیز ایمان بیـاورند، هدایت یـافته اند اما اگر روی برتافتند بعد با تو سر خلاف دارند و در برابر آنـها خدا تو را کافی هست که او شنوا و داناست.

138

صِبْغَةَ اللّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللّهِ صِبْغَةً وَنَحْنُ لَهُ عَابِدونَ

این رنگ خداست و رنگ چهی از رنگ خدا بهتر هست ما پرستندگان او هستیم.

139

قُلْ أَتُحَآجُّونَنَا فِي اللّهِ وَهُوَ رَبُّنَا وَرَبُّكُمْ وَلَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُخْلِصُونَ

بگو: آیـا درباره خدا با ما مجادله مـی کنید؟ او پروردگار ما و شماست اعمال ما از آن ما و اعمال شما از آن شماست و ما او را بـه پاکدلی مـی پرستیم.

140

أَمْ تَقُولُونَ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ وَإِسْحَـقَ وَيَعْقُوبَ وَالأسْبَاطَ كَانُواْ هُودًا أَوْ نَصَارَى قُلْ أَأَنتُمْ أَعْلَمُ أَمِ اللّهُ وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن كَتَمَ شَهَادَةً عِندَهُ مِنَ اللّهِ وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ

آیـا مـی گویید کـه ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و سبطها یـهودی یـا، نصرانی بودند، بگو: آیـا شما آگاه ترید یـا خدا؟ ستمکارتر ازی کـه گواهی خود را از خدا پنـهان مـی کند، کیست؟ و خداوند از کارهایی کـه مـی کنید غافل نیست.

141

تِلْكَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا كَسَبَتْ وَلَكُم مَّا كَسَبْتُمْ وَلاَ تُسْأَلُونَ عَمَّا كَانُواْ يَعْمَلُونَ

آنان امت هایی بوده اند کـه اکنون درون گذشته اند آنچه آنـها د از آن آنـهاست و آنچه شما مـی کنید از آن شماست و شما را از اعمال آنـها نمـی پرسند.

142

يَقُولُ السُّفَهَاء مِنَ النَّاسِ مَا وَلاَّهُمْ عَن قِبْلَتِهِمُ الَّتِي كَانُواْ عَلَيْهَا قُل لِّلّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ يَهْدِي مَن يَشَاء إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ

از مردم آنان کـه کم خردند، خواهند گفت: چه چیز آنـها را از قبله ای کـه روبروی آن مـی ایستادند، برگردانید؟ بگو: مشرق و مغرب از آن خداست و خدا هر را کـه بخواهد بـه راه راست هدایت مـی کند.

143

وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِّتَكُونُواْ شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا وَمَا جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنتَ عَلَيْهَا إِلاَّ لِنَعْلَمَ مَن يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّن يَنقَلِبُ عَلَى عَقِبَيْهِ وَإِن كَانَتْ لَكَبِيرَةً إِلاَّ عَلَى الَّذِينَ هَدَى اللّهُ وَمَا كَانَ اللّهُ لِيُضِيعَ إِيمَانَكُمْ إِنَّ اللّهَ بِالنَّاسِ لَرَؤُوفٌ رَّحِيمٌ

آری چنین هست که شما را بهترین امت ها گردانیدیم که تا بر مردمان گواه باشید و پیـامبر بر شما گواه باشد و آن قبله ای را کـه روبروی آن مـی ایستادی دگرگون نکردیم جز بدان سبب کـه بدانیم چهی از پیـامبر پیروی مـی کند و چهی بـه خلاف او برمـی خیزد. هر چند کـه این امر جز بر هدایت یـافتگان دشوار مـی نمود خدا ایمان شما را تباه نمـی کند، او بر مردمان مـهربان و بخشاینده است.

144

قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاء فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّواْ وُجُوِهَكُمْ شَطْرَهُ وَإِنَّ الَّذِينَ أُوْتُواْ الْكِتَابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِن رَّبِّهِمْ وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ

نگریستنت را بـه اطراف آسمان مـی بینیم تو را بـه سوی قبله ای کـه مـی پسندی، مـی گردانیم بعد روی بـه جانب مسجدالحرام کن و هر جا کـه باشید روی بدان جانب کنید اهل کتاب مـی دانند کـه این دگرگونی بـه حق و از جانب پروردگارشان بوده هست و خدا از آنچه مـی کنید، غافل نیست.

145

وَلَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوْتُواْ الْكِتَابَ بِكُلِّ آيَةٍ مَّا تَبِعُواْ قِبْلَتَكَ وَمَا أَنتَ بِتَابِعٍ قِبْلَتَهُمْ وَمَا بَعْضُهُم بِتَابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءهُم مِّن بَعْدِ مَا جَاءكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذَاً لَّمِنَ الظَّالِمِينَ

برای اهل کتاب هر برهان و نشانـه ای کـه بیـاوری از قبله تو پیروی نخواهند کرد و تو نیز از قبله آنـها پیروی نمـی کنی و آنـها هم خود پیرو قبله یکدیگر نخواهند بود. هرگاه بعد از آگاهی پی خواهش های ایشان بروی از ستمکاران خواهی بود.

146

الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءهُمْ وَإِنَّ فَرِيقاً مِّنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ

اهل کتاب همچنان کـه فرزندان خود را مـی شناسند او را مـی شناسند ولی گروهی از ایشان درون عین آگاهی حقیقت را پنـهان مـی دارند.

147

الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلاَ تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ

آنچه از جانب خدا بر تو نازل شده حق همان است، تردید مکن.

148

وَلِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَا فَاسْتَبِقُواْ الْخَيْرَاتِ أَيْنَ مَا تَكُونُواْ يَأْتِ بِكُمُ اللّهُ جَمِيعًا إِنَّ اللّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

هری را جانبی هست که بدان روی مـی آورد بعد در نیکی بر یکدیگر سبقت گیرید. هر جا کـه باشید خدا شما را گرد مـی آورد کـه او بر هر کاری تواناست.

149

وَمِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِالْحَرَامِ وَإِنَّهُ لَلْحَقُّ مِن رَّبِّكَ وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ

از هر جای کـه بیرون شوی روی خود بـه جانب مسجدالحرام کن حق همان هست که پروردگارت بدان امر فرموده و خدا از کارهایتان ناآگاه نیست.

150

وَ مِنْ حَيْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّةٌ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِي وَلِأُتِمَّ نِعْمَتِي عَلَيْكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ

از هر جای کـه بیرون شوی روی خویش بـه جانب مسجدالحرام کن و هر جا کـه باشید روی بدان سوی کنید که تا هیچ را جز ستمکاران با شما مجادله ای نباشد از ایشان مترسید، از من بترسید که تا نعمت خویش بر شما تمام کنم، باشد کـه هدایت شوید.

151

كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولاً مِّنكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُم مَّا لَمْ تَكُونُواْ تَعْلَمُونَ

همچنان کـه پیـامبری از خود شما را بر شما فرستادیم که تا آیـات ما را برایتان بخواند و شما را پاکیزه گرداند و کتاب و حکمت آموزد و آنچه را کـه نمـی دانستید بـه شما یـاد دهد.

152

فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُواْلِي وَلاَ تَكْفُرُونِ

پس مرا یـاد کنید که تا شما را یـاد کنم مرا سپاس گویید و ناسپاسی من مکنید.

153

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، از شکیبایی و نماز مدد جویید کـه خدا با شکیبایـان است.

154

وَلاَ تَقُولُواْ لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبيلِ اللّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاء وَلَكِن لاَّ تَشْعُرُونَ

آنان را کـه در راه خدا کشته مـی شوند، مرده مخوانید آنـها زنده اند و شما درنمـی یـابید.

155

وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوفْ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الأَمَوَالِ وَالأنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ

البته شما را بـه اندکی ترس و گرسنگی و بینوایی و بیماری و نقصان درون محصول مـی آزماییم و شکیبایـان را بشارت ده.

156

الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُم مُّصِيبَةٌ قَالُواْ إِنَّا لِلّهِ وَإِنَّـا إِلَيْهِ رَاجِعونَ

کسانی کـه چون مصیبتی بـه آنـها رسید. گفتند: ما از آن خدا هستیم و به او باز مـی گردیم.

157

أُولَـئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَـئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ

صلوات و رحمت پروردگارشان بر آنان باد کـه هدایت یـافتگانند.

158

إِنَّ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ مِن شَعَآئِرِاللّهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَا وَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًا فَإِنَّ اللّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ

صفا و مروه از شعایر خداست پسانی کـه حج خانـه را بـه جای مـی آورند یـا عمره مـی گزارند، اگر بر آن دو کوه طواف کنند مرتکب گناهی نشده اند بعد هر کـه کار نیکی را بـه رغبت انجام دهد بداند کـه خدا شکر پذیرنده ای داناست.

159

إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنزَلْنَا مِنَ الْبَيِّنَاتِ وَالْهُدَى مِن بَعْدِ مَا بَيَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِي الْكِتَابِ أُولَـئِكَ يَلعَنُهُمُ اللّهُ وَيَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ

کسانی را کـه دلایل روشن و هدایت کننده ما را بعد از آن کـه در کتاب به منظور مردم بیـانشان کرده ایم، کتمان مـی کنند. هم خدا لعنت مـی کند و هم دیگر لعنت کنندگان.

160

إِلاَّ الَّذِينَ تَابُواْ وَأَصْلَحُواْ وَبَيَّنُواْ فَأُوْلَـئِكَ أَتُوبُ عَلَيْهِمْ وَأَنَا التَّوَّابُ الرَّحِيمُ

مگر آنـها کـه توبه د و به صلاح آمدند و آنچه پنـهان داشته بودند، آشکار ساختند کـه توبه شان را مـی پذیرم و من توبه پذیر و مـهربانم.

161

إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَمَاتُوا وَهُمْ كُفَّارٌ أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ لَعْنَةُ اللّهِ وَالْمَلآئِكَةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ

بر آنان کـه کافر بودند و در کافری مردند، لعنت خدا و فرشتگان و همـه مردم باد.

162

خَالِدِينَ فِيهَا لاَيُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلاَ هُمْ يُنظَرُونَ

جاودانـه درون آتشند و در عذابشان تخفیف داده نشود و لحظه ای مـهلتشان ندهند.

163

وَإِلَـهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ لاَّ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ

خدای شما خدایی هست یکتا خدایی جز او نیست بخشاینده و مـهربان.

164

إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَاخْتِلاَفِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْكِ الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِمَا يَنفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنزَلَ اللّهُ مِنَ السَّمَاء مِن مَّاء فَأَحْيَا بِهِ الأرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَآبَّةٍ وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخِّرِ بَيْنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ لآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ

در آفرینش آسمانـها و زمـین و در آمد و شد شب و روز و در کشتی هایی کـه در دریـا مـی روند و مایـه سود مردمند و در بارانی کـه خدا از آسمان فرومـی فرستد که تا زمـین مرده را بدان زنده سازد و جنبندگان را درون آن پراکنده کند و در حرکت بادها و ابرهای مسخر مـیان زمـین و آسمان به منظور خردمندانی کـه درمـی یـابند، عبرتهاست.

165

وَمِنَ النَّاسِ مَن يَتَّخِذُ مِن دُونِ اللّهِ أَندَاداً يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللّهِ وَالَّذِينَ آمَنُواْ أَشَدُّ حُبًّا لِّلّهِ وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُواْ إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلّهِ جَمِيعاً وَأَنَّ اللّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ

بعضی از مردم خدا را همتایـانی اختیـار مـی کنند و آنـها را چنان دوست مـی دارند کـه خدا را ولی آنان کـه ایمان آورده اند خدا را بیشتر دوست مـی دارند و آنگاه کـه این ستم پیشگان عذاب را ببینند دریـابند کـه همـه قدرت از آن خداست هر آینـه خدا بـه سختی عقوبت مـی کند.

166

إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُواْ مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُواْ وَرَأَوُاْالْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الأَسْبَابُ

آنگاه کـه پیشوایـان، عذاب را بنگرند و از فرمانبران خویش بیزاری جویند و پیوند مـیان ایشان گسسته گردد.

167

وَقَالَ الَّذِينَ اتَّبَعُواْ لَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَمَا تَبَرَّؤُواْ مِنَّا كَذَلِكَ يُرِيهِمُ اللّهُ أَعْمَالَهُمْ حَسَرَاتٍ عَلَيْهِمْ وَمَا هُم بِخَارِجِينَ مِنَ النَّارِ

و آن پیروان گویند: کاش بار دیگر بازمـی گشتیم که تا آنچنان کـه از ما بیزاری جسته اند. از آنـها بیزاری مـی جستیم خداوند کردار هایشان را این چنین مایـه حسرتشان سازد و آنان از آتش رهایی نیـابند.

168

يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُواْ مِمَّا فِي الأَرْضِ حَلاَلاً طَيِّباً وَلاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ

ای مردم از آن چیزهای حلال و پاکیزه کـه در زمـین است، بخورید و پای بـه جای پای شیطان مگذارید کـه دشمن آشکار شماست.

169

إِنَّمَا يَأْمُرُكُمْ بِالسُّوءِ وَالْفَحْشَاء وَأَن تَقُولُواْ عَلَى اللّهِ مَا لاَتَعْلَمُونَ

او شما را بـه بدی و زشتی فرمان مـی دهد و مـی خواهد کـه درباره خدا چیزهایی بگویید کـه بدان آگاه نیستید.

170

وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنزَلَ اللّهُ قَالُواْ بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لاَيَعْقِلُونَ شَيْئاً وَلاَيَهْتَدُونَ

چون بـه ایشان گفته شود کـه از آنچه خدا نازل کرده هست پیروی کنید، گویند: نـه، ما بـه همان راهی مـی رویم کـه پدرانمان مـی رفتند حتی اگر پدرانشان بیخرد و گمراه بوده اند.

171

وَمَثَلُ الَّذِينَ كَفَرُواْ كَمَثَلِ الَّذِي يَنْعِقُ بِمَا لاَ يَسْمَعُ إِلاَّ دُعَاء وَنِدَاء صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لاَ يَعْقِلُونَ

مثل کافران، مثل حیوانی هست کهی درون گوش او آواز کند و او جز بانگی و آوازی نشنود. اینان کرانند، لالانند، کورانند و هیچ درون مـی یـابند.

172

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُلُواْ مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَاشْكُرُواْ لِلّهِ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، از آن چیزهای پاکیزه ای کـه روزی شما کرده ایم، بخورید و اگر خدا را مـی پرستید، سپاسش را بـه جای آورید.

173

إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنزِيرِ وَمَا أُهِلَّ بِهِ لِغَيْرِاللّهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلاَ عَادٍ فَلا إِثْمَ عَلَيْهِ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

جز این نیست کـه مردار را و خون را و گوشت خوک را و آنچه را کـه به هنگام ذبح نام غیر خدا بر آن بخوانند، بر شما حرام کرد. امای کـه ناچار شود هرگاه کـه از حد نگذراند و بی مـیلی جوید، گناهی مرتکب نشده هست که خدا آمرزنده و بخشاینده است.

174

إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنزَلَ اللّهُ مِنَ الْكِتَابِ وَيَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِيلاً أُولَـئِكَ مَا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ إِلاَّ النَّارَ وَلاَ يُكَلِّمُهُمُ اللّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلاَ يُزَكِّيهِمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ

آنان کـه کتابی را کـه خدا نازل کرده هست پنـهان مـی دارند که تا بهای اندکی بستانند، شکم های خود را جز از آتش انباشته نمـی سازند و خدا درون روز قیـامت با آنـها سخن نگوید و پاکشان نسازد و بهره آنـها عذابی دردآور است.

175

أُولَـئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُاْ الضَّلاَلَةَ بِالْهُدَى وَالْعَذَابَ بِالْمَغْفِرَةِ فَمَآ أَصْبَرَهُمْ عَلَى النَّارِ

اینان گمراهی را بـه جای هدایت برگزیدند و عذاب را بـه جای آمرزش چه چیز بر آتش شکیبایشان ساخته؟

176

ذَلِكَ بِأَنَّ اللّهَ نَزَّلَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ وَإِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُواْ فِي الْكِتَابِ لَفِي شِقَاقٍ بَعِيدٍ

زیرا کـه خدا کتاب را بـه حق نازل کرد وانی کـه در کتاب خدا اختلاف مـی کنند، درون مخالفتی دور از صوابند.

177

لَّيْسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّواْ وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَـكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَالْمَلآئِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّآئِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُواْ وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاء والضَّرَّاء وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَـئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَـئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ

نیکی آن نیست کـه روی خود بـه جانب مشرق و مغرب کنید بلکه نیکوکاری هست که بـه خدا و روز بازپسین و فرشتگان و کتاب خدا و پیـامبران ایمان آورد و مال خود را با آن کـه دوستش دارد بـه خویشاوندان و یتیمان و درماندگان و مسافران و گدایـان و دربند ماندگان ببخشد و نماز بگزارد و زکات بدهد و نیزانی هستند کـه چون عهدی مـی بندند. بدان وفا مـی کنند و آنان کـه در بینوایی و بیماری و به هنگام جنگ صبر مـی کنند، اینان راستگویـان و پرهیزگارانند.

178

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصَاصُ فِي الْقَتْلَى الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَالْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَالأُنثَى بِالأُنثَى فَمَنْ عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْءٌ فَاتِّبَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَأَدَاء إِلَيْهِ بِإِحْسَانٍ ذَلِكَ تَخْفِيفٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَرَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدَى بَعْدَ ذَلِكَ فَلَهُ عَذَابٌ أَلِيمٌ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، درباره کشتگان بر شما قصاص مقرر شد: آزاد درون برابر آزاد و بنده درون برابر بنده و زن درون برابر زن بعد هر کـه از جانب برادر خود عفو گردد حتما که با خشنودی از پی ادای خونبها رود و آن را بـه وجهی نیکو بدو پردازد. این حکم تخفیف و رحمتی هست از جانب پروردگارتان و هر کـه از آن سرباز زند، بهره او عذابی هست دردآور.

179

وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَاْ أُولِيْ الأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

ای خردمندان، شما را درون قصاص زندگی هست باشد کـه پروا کنید.

180

كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِن تَرَكَ خَيْرًا الْوَصِيَّةُ لِلْوَالِدَيْنِ وَالأقْرَبِينَ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ

هرگاه یکی از شما را مرگ فرارسد و مالی بر جای گذارد، مقرر شد کـه درباره پدر و مادر و خویشاوندان از روی انصاف وصیت کند و این شایسته پرهیزگاران است.

181

فَمَن بَدَّلَهُ بَعْدَمَا سَمِعَهُ فَإِنَّمَا إِثْمُهُ عَلَى الَّذِينَ يُبَدِّلُونَهُ إِنَّ اللّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

پس هر کـه آن وصیت را بشنود و آنگاه دگرگونش سازد، گناهش بر آنی هست که آن را دگرگون ساخته است، خدا شنوا و داناست.

182

فَمَنْ خَافَ مِن مُّوصٍ جَنَفًا أَوْ إِثْمًا فَأَصْلَحَ بَيْنَهُمْ فَلاَ إِثْمَ عَلَيْهِ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

هرگاه بیم آن رود کـه وصیت کننده ای درون وصیت خویش دستخوش ستم یـا گناهی شده باشد، اگری بـه اصلاح مـیان آنان پردازد مرتکب گناهی نشده هست که خدا آمرزنده و مـهربان است.

183

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، روزه داشتن بر شما مقرر شد. همچنان کـه برانی کـه پیش از شما بوده اند، مقرر شده بود که تا پرهیزگار شوید.

184

أَيَّامًا مَّعْدُودَاتٍ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ وَعَلَى الَّذِينَ يُطِيقُونَهُ فِدْيَةٌ طَعَامُ مِسْكِينٍ فَمَن تَطَوَّعَ خَيْرًا فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُ وَأَن تَصُومُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ

روزهایی معدود هر کـه از شما بیمار یـا درون سفر باشد بـه همان تعداد از روزهای دیگر روزه بدارد و آنان کـه توانایی آن ندارند، هر روز را بـه اطعام مسکینی باز خرند و هر کـه به رغبت درون آن بیفزاید، برایش بهتر هست و اگر مـی خواهید بدانید، بهتر آن هست که خود روزه بدارید.

185

شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ الشَّهْرَ فَلْيَصُمْهُ وَمَن كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ يُرِيدُ اللّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلاَ يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُواْ الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُواْ اللّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

ماه رمضان کـه در آن به منظور راهنمایی مردم و بیـان راه روشن هدایت و جداساختن حق از باطل قرآن نازل شده هست پس هر کـه این ماه را دریـابد، حتما که درون آن روزه بدارد و هر کـه بیمار یـا درون سفر باشد بـه همان تعداد از روزهای دیگر خدا به منظور شما خواستار آسایش هست نـه سختی و باید کـه آن شمار را کامل سازید و خدا را بدان سبب کـه راهنماییتان کرده هست به بزرگی یـاد کنید و سپاس گویید.

186

وَإِذَا سَأَلَكَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُواْ لِي وَلْيُؤْمِنُواْ بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ

چون بندگان من درباره من از تو بپرسند، بگو کـه من نزدیکم و به ندایی کـه مرا بخواند، پاسخ مـی دهم. بعد به ندای من پاسخ دهند و به من ایمان آورند که تا راه راست یـابند.

187

أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ إِلَى نِسَآئِكُمْ هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ عَلِمَ اللّهُ أَنَّكُمْ كُنتُمْ تَخْتانُونَ أَنفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنكُمْ فَالآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُواْ مَا كَتَبَ اللّهُ لَكُمْ وَكُلُواْ وَاشْرَبُواْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الأَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّواْ الصِّيَامَ إِلَى الَّليْلِ وَلاَ تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنتُمْ عَاكِفُونَ فِي الْمَسَاجِدِ تِلْكَ حُدُودُ اللّهِ فَلاَ تَقْرَبُوهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ

ی با زنانتان درون شب ماه روزه بر شما حلال شد آنـها پوشش شمایند و شما پوشش آنـهایید خدا مـی دانست کـه شما بـه خویشتن خیـانت مـی ورزید، بعد توبه شما را بپذیرفت و شما را عفو کرد اکنون با آنـها شوید و آنچه را کـه خدا بر شما مقرر گردانیده است، انجام دهید و بخورید و بیـاشامـید که تا رشته روشن صبحدم درون تاریکی شب آشکار شود و روزه را بـه شب برسانید و چون درون مسجد اعتکاف کنید با زنان مشوید اینـها حدود فرمان خداست. پیشتر مـیایید خدا آیـات خود را این چنین بیـان مـی کند، باشد کـه به پرهیزگاری برسند.

188

وَلاَ تَأْكُلُواْ أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُواْ بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُواْ فَرِيقًا مِّنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالإِثْمِ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ

اموال یکدیگر را بـه ناشایست مخورید و آن را بـه رشوت بـه حاکمان مدهید که تا بدان سبب اموال گروهی دیگر را بـه ناحق بخورید و شما خود مـی دانید.

189

يَسْأَلُونَكَ عَنِ الأهِلَّةِ قُلْ هِيَ مَوَاقِيتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ وَلَيْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوْاْ الْبُيُوتَ مِن ظُهُورِهَا وَلَـكِنَّ الْبِرَّ مَنِ اتَّقَى وَأْتُواْ الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا وَاتَّقُواْ اللّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ

از تو درباره هلالهای ماه مـی پرسند، بگو: به منظور آن هست که مردم وقت، کارهای خویش و زمان حج را بشناسند و پسندیده نیست کـه خانـه هابه آنـها داخل شوید، پسندیده آن هست که پروا کنید و از درها بـه خانـه ها درآیید و از خدا بترسید که تا رستگار شوید.

190

وَقَاتِلُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلاَ تَعْتَدُواْ إِنَّ اللّهَ لاَيُحِبِّ الْمُعْتَدِينَ

باانی کـه با شما جنگ مـی کنند، درون راه خدا بجنگید و تعدی مکنید زیرا خدا تعدی کنندگان را دوست ندارد.

191

وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأَخْرِجُوهُم مِّنْ حَيْثُ أَخْرَجُوكُمْ وَالْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ وَلاَ تُقَاتِلُوهُمْ عِندَ الْمَسْجِدِالْحَرَامِ حَتَّى يُقَاتِلُوكُمْ فِيهِ فَإِن قَاتَلُوكُمْ فَاقْتُلُوهُمْ كَذَلِكَ جَزَاء الْكَافِرِينَ

هر جا کـه آنـها را بیـابید بکشید و از آنجا کـه شما را رانده اند، برانیدشان کـه فتنـه از قتل بدتر هست و درون مسجدالحرام با آنـها مجنگید مگر آنکه با شما بجنگند و چون با شما جنگیدند بکشیدشان کـه این هست پاداش کافران.

192

فَإِنِ انتَهَوْاْ فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

و اگر باز ایستادند، خدا آمرزنده و مـهربان است.

193

وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لاَتَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ لِلّهِ فَإِنِ انتَهَواْ فَلاَ عُدْوَانَ إِلاَّ عَلَى الظَّالِمِينَ

با آنـها بجنگید که تا دیگر فتنـه ای نباشد و دین تنـها دین خدا شود ولی اگر از آیین خویش دست برداشتند، تجاوز جز بر ستمکاران روا نیست.

194

الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ فَمَنِ اعْتَدَى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُواْ عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَى عَلَيْكُمْ وَاتَّقُواْاللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ

این ماه حرام درون مقابل آن ماه حرام و شکستن ماههای حرام را قصاص است، بعد هر بر شما تعدی کند بـه همان اندازه تعدی اش بر او تعدی کنید و از خدا بترسید و بدانید کـه او با پرهیزگاران است.

195

وَأَنفِقُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَلاَ تُلْقُواْ بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ وَأَحْسِنُوَاْ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ

در راه خدا انفاق کنید و خویشتن را بدست خویش بـه هلاکت مـیندازید و نیکی کنید کـه خدا نیکوکاران را دوست دارد.

196

وَأَتِمُّواْ الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلّهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ وَلاَ تَحْلِقُواْ رُؤُوسَكُمْ حَتَّى يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضاً أَوْ بِهِ أَذًى مِّن رَّأْسِهِ فَفِدْيَةٌ مِّن صِيَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ فَإِذَا أَمِنتُمْ فَمَن تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ذَلِكَ لِمَن لَّمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ

حج و عمره را به منظور خدا کامل بـه جای آرید و اگر شما را از حج بازداشتند، آن قدر کـه مـیسر هست قربانی کنید و سر متراشید که تا قربانی شما بـه قربانگاهش برسد. اگر یکی از شما بیمار یـا درون سرش آزاری بود بـه عنوان فدیـه روزه بدارد یـا صدقه دهد یـا قربانی کند و چون ایمن شوید، هر کـه از عمره تمتع بـه حج باز آید، آن قدر کـه او را مـیسر هست قربانی کند و هر کـه را قربانی مـیسر نشد سه روز درون حج روزه بدارد و هفت روز چون از حج بازگردد، که تا ده روز کامل شود و این حکم برایی هست که از مردم مکه نباشد از خدا بترسید و بدانید کـه خدا بـه سختی عقوبت مـی کند.

197

الْحَجُّ أَشْهُرٌ مَّعْلُومَاتٌ فَمَن فَرَضَ فِيهِنَّ الْحَجَّ فَلاَ رَفَثَ وَلاَ فُسُوقَ وَلاَ جِدَالَ فِي الْحَجِّ وَمَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ يَعْلَمْهُ اللّهُ وَتَزَوَّدُواْ فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِ يَا أُوْلِي الأَلْبَابِ

حج درون ماههای معینی هست هر کـه در آن ماهها این فریضه را ادا کند، حتما که درون اثنای آن جماع نکند و فسقی از او سر نزند و جنگ نکند هر کار نیکی کـه انجام مـی دهید خدا از آن آگاه هست و توشـه بردارید کـه بهترین توشـه ها پرهیزگاری هست ای خردمندان از من بترسید.

198

لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَبْتَغُواْ فَضْلاً مِّن رَّبِّكُمْ فَإِذَا أَفَضْتُم مِّنْ عَرَفَاتٍ فَاذْكُرُواْ اللّهَ عِندَ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ وَاذْكُرُوهُ كَمَا هَدَاكُمْ وَإِن كُنتُم مِّن قَبْلِهِ لَمِنَ الضَّآلِّينَ

اگر بـه هنگام حج طالب روزی خدا باشید، مرتکب گناهی نشده اید و چون از عرفات بازگشتید خدا را درون مشعرالحرام یـاد کنید، از آن رو کـه شما را هدایت کرده درون حالی کـه پیش از آن گمراه بوده اید.

199

ثُمَّ أَفِيضُواْ مِنْ حَيْثُ أَفَاضَ النَّاسُ وَاسْتَغْفِرُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

سپس از آنجا کـه دیگر مردم بازمـی گردند، شما نیز بازگردید و از خدا آمرزش بخواهید کـه آمرزنده و مـهربان است.

200

فَإِذَا قَضَيْتُم مَّنَاسِكَكُمْ فَاذْكُرُواْ اللّهَ كَذِكْرِكُمْ آبَاءكُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِكْرًا فَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا وَمَا لَهُ فِي الآخِرَةِ مِنْ خَلاَقٍ

چون مناسکتان را بـه جای آورید، همچنان کـه پدران خویش را یـاد مـی کردید حتی بیشتر از آن خدای را یـاد کنید. برخی از مردم مـی گویند: ای پروردگار ما، ما را درون دنیـا چیزی بخش اینان را درون آخرت نصیبی نیست.

201

وِمِنْهُم مَّن يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ

و برخی از مردم مـی گویند: ای پروردگار ما، ما را هم درون دنیـا خیری بخش و هم درون آخرت و ما را از عذاب آتش نگه دار.

202

أُولَـئِكَ لَهُمْ نَصِيبٌ مِّمَّا كَسَبُواْ وَاللّهُ سَرِيعُ الْحِسَابِ

اینان از آنچه خواسته اند، بهره مند مـی شوند و خدا بـه سرعت بـه حساب هر مـی رسد.

203

وَاذْكُرُواْ اللّهَ فِي أَيَّامٍ مَّعْدُودَاتٍ فَمَن تَعَجَّلَ فِي يَوْمَيْنِ فَلاَ إِثْمَ عَلَيْهِ وَمَن تَأَخَّرَ فَلا إِثْمَ عَلَيْهِ لِمَنِ اتَّقَى وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ

خداوند را درون روزهایی چند یـاد کنید و هر کـه دو روز پیش افتد، مرتکب گناهی نشده است. هر پرهیزگاری هم کـه تاخیر کند گناهی نکرده است. از خدا بترسید و بدانید کـه همگان بـه پیشگاه وی گرد مـی آیید.

204

وَمِنَ النَّاسِ مَن يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيُشْهِدُ اللّهَ عَلَى مَا فِي قَلْبِهِ وَهُوَ أَلَدُّ الْخِصَامِ

در این دنیـای هست از مردم کـه خدا را بـه درستی اعتقاد خویش گواه مـی گیرد و تو را سخنش درباره زندگی این دنیـا بـه شگفت مـی دارد، درون حالی کـه کینـه توزترین دشمنان است.

205

وَإِذَا تَوَلَّى سَعَى فِي الأَرْضِ لِيُفْسِدَ فِيِهَا وَيُهْلِكَ الْحَرْثَ وَالنَّسْلَ وَاللّهُ لاَ يُحِبُّ الفَسَادَ

چون از نزد تو بازگردد، درون زمـین فساد کند و کشتزارها و دامـها را نابود سازد و خدا فساد را دوست ندارد.

206

وَإِذَا قِيلَ لَهُ اتَّقِ اللّهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالإِثْمِ فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ وَلَبِئْسَ الْمِهَادُ

و چون بـه او گویید کـه از خدای بترس، درون گناهکاری دستخوش خودخواهی شود. جهنم، آن آرامگاه بد او را بس باشد.

207

وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَاللّهُ رَؤُوفٌ بِالْعِبَادِ

بعضی دیگر از مردم به منظور جستن خشنودی خدا جان خویش را فدا مـی کنند، خدا بر این بندگان مـهربان است.

208

يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ ادْخُلُواْ فِي السِّلْمِ كَآفَّةً وَلاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، همگان بـه اطاعت درآیید و پای بـه جای، پای شیطان مگذارید کـه او دشمن آشکار شماست.

209

فَإِن زَلَلْتُمْ مِّن بَعْدِ مَا جَاءتْكُمُ الْبَيِّنَاتُ فَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

هرگاه بعد از آن کـه این آیـات روشن خدا بـه شما رسید، درون ایمان خویش لغزشی یـافتید، بدانید کـه خدا پیروزمند و حکیم است.

210

هَلْ يَنظُرُونَ إِلاَّ أَن يَأْتِيَهُمُ اللّهُ فِي ظُلَلٍ مِّنَ الْغَمَامِ وَالْمَلآئِكَةُ وَقُضِيَ الأَمْرُ وَإِلَى اللّهِ تُرْجَعُ الامُورُ

آیـا اینان منتظر آن هستند کـه خدا با فرشتگان درون زیر سایبانی از ابر نزدشان بیـاید و کار یکسره شود؟ حال آن کـه خدا مرجع همـه کارهاست.

211

سَلْ بَنِي إِسْرَائِيلَ كَمْ آتَيْنَاهُم مِّنْ آيَةٍ بَيِّنَةٍ وَمَن يُبَدِّلْ نِعْمَةَ اللّهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءتْهُ فَإِنَّ اللّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ

از بنی اسرائیل بپرس کـه ایشان را چه آیـات روشنی دادیم. هر کـه نعمتی را کـه خدا بـه او عنایت کرده است، دگرگون سازد بداند کـه عقوبت او سخت است.

212

زُيِّنَ لِلَّذِينَ كَفَرُواْ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَيَسْخَرُونَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُواْ وَالَّذِينَ اتَّقَواْ فَوْقَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَاللّهُ يَرْزُقُ مَن يَشَاء بِغَيْرِ حِسَابٍ

برای کافران زندگی این جهانی آراسته شده هست و مؤمنان را بـه ریشخند مـی گیرند آنان کـه از خدا مـی ترسند درون روز قیـامت بر فراز کافران هستند و خدا هر را کـه بخواهد بی حساب روزی مـی دهد.

213

كَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ وَأَنزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُواْ فِيهِ وَمَا اخْتَلَفَ فِيهِ إِلاَّ الَّذِينَ أُوتُوهُ مِن بَعْدِ مَا جَاءتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ فَهَدَى اللّهُ الَّذِينَ آمَنُواْ لِمَا اخْتَلَفُواْ فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِهِ وَاللّهُ يَهْدِي مَن يَشَاء إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ

مردم یک امت بودند، بعد خدا پیـامبران بشارت دهنده و ترساننده را بفرستاد و بر آنـها کتاب بر حق نازل کرد که تا آن کتاب درون آنچه مردم اختلاف دارند مـیانشان حکم کند ولی جزانی کـه کتاب بر آنـها نازل شده و حجت ها آشکار گشته بود. از روی حسدی کـه نسبت بـه هم مـی ورزیدند. درون آن اختلاف ند و خدا مؤمنان را بـه اراده خود درون آن حقیقتی کـه اختلاف مـی د، راه نمود کـه خدا هر را کـه بخواهد بـه راه راست هدایت مـی کند.

214

أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تَدْخُلُواْ الْجَنَّةَ وَلَمَّا يَأْتِكُم مَّثَلُ الَّذِينَ خَلَوْاْ مِن قَبْلِكُم مَّسَّتْهُمُ الْبَأْسَاء وَالضَّرَّاء وَزُلْزِلُواْ حَتَّى يَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ مَعَهُ مَتَى نَصْرُ اللّهِ أَلا إِنَّ نَصْرَ اللّهِ قَرِيبٌ

مـی پندارید کـه به بهشت خواهید رفت؟ آیـا هنوز سرگذشتانی را کـه پیش، از شما بوده اند، نشنیده اید؟ بـه ایشان سختی و رنج رسید و متزلزل شدند، که تا آنجا کـه پیـامبر و مؤمنانی کـه با او بودند، گفتند: بعد یـاری خدا کی خواهد رسید؟ بدان کـه یـاری خدا نزدیک است.

215

يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلْ مَا أَنفَقْتُم مِّنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَالأَقْرَبِينَ وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ

از تو مـی پرسند کـه چه انفاق کنند؟ بگو آنچه از مال خود انفاق مـی کنید، به منظور پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و رهگذران باشد و هر کار نیکی کـه کنید خدا بـه آن آگاه است.

216

كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تَكْرَهُواْ شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّواْ شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ وَاللّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ

جنگ بر شما مقرر شد، درون حالی کـه آن را ناخوش دارید شاید چیزی را ناخوش بدارید و در آن خیر شما باشد و شاید چیزی را دوست داشته باشید و برایتان ناپسند افتد. خدا مـی داند و شما نمـی دانید.

217

يَسْأَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِيهِ قُلْ قِتَالٌ فِيهِ كَبِيرٌ وَصَدٌّ عَن سَبِيلِ اللّهِ وَكُفْرٌ بِهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَإِخْرَاجُ أَهْلِهِ مِنْهُ أَكْبَرُ عِندَ اللّهِ وَالْفِتْنَةُ أَكْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ وَلاَ يَزَالُونَ يُقَاتِلُونَكُمْ حَتَّىَ يَرُدُّوكُمْ عَن دِينِكُمْ إِنِ اسْتَطَاعُواْ وَمَن يَرْتَدِدْ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَيَمُتْ وَهُوَ كَافِرٌ فَأُوْلَـئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ وَأُوْلَـئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

تو را از جنگ درون ماه حرام مـی پرسند. بگو: جنگ درون آن ماه، گناهی بزرگ هست اما بازداشتن مردم از راه حق و کافر شدن بـه او و مسجدالحرام و بیرون راندن مردمش از آنجا درون نزد خداوند گناهی بزرگتر هست و شرک از قتل بزرگتر هست آنـها با شما مـی جنگند که تا اگر بتوانند شما را از دینتان بازگردانند. از مـیان شما آنـها کـه از دین خود بازگردند و کافر بمـیرند، اعمالشان درون دنیـا و آخرت تباه شده و جاودانـه درون جهنم باشند.

218

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ وَالَّذِينَ هَاجَرُواْ وَجَاهَدُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ أُوْلَـئِكَ يَرْجُونَ رَحْمَتَ اللّهِ وَاللّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

کسانی کـه ایمان آورده اند و آنان کـه مـهاجرت کرده اند و در راه خدا جهاد نموده اند، بـه رحمت خدا امـید مـی دارند و خدا آمرزنده و مـهربان است.

219

يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ قُلْ فِيهِمَا إِثْمٌ كَبِيرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَآ أَكْبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا وَيَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ كَذَلِكَ يُبيِّنُ اللّهُ لَكُمُ الآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ

تو را از و قمار مـی پرسند. بگو: درون آن دو گناهی بزرگ و سودهایی هست برای مردم و گناهشان از سودشان بیشتر هست و از تو مـی پرسند، چه چیز انفاق کنند؟ بگو: آنچه افزون آید خدا آیـات را این چنین به منظور شما بیـان مـی کند، باشد کـه در کار دنیـا و آخرت بیندیشید.

220

فِي الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْيَتَامَى قُلْ إِصْلاَحٌ لَّهُمْ خَيْرٌ وَإِنْ تُخَالِطُوهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ وَاللّهُ يَعْلَمُ الْمُفْسِدَ مِنَ الْمُصْلِحِ وَلَوْ شَاء اللّهُ لأعْنَتَكُمْ إِنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

تو را از یتیمان مـی پرسند. بگو: اصلاح حالشان بهتر هست و اگر با آنـها، مـی کنید چون برادران شما باشند خداوند تبهکار را از نیکوکار باز مـی شناسد و اگر خواهد بر شما سخت مـی گیرد کـه پیروزمند و حکیم است.

221

وَلاَ تَنكِحُواْ الْمُشْرِكَاتِ حَتَّى يُؤْمِنَّ وَلأَمَةٌ مُّؤْمِنَةٌ خَيْرٌ مِّن مُّشْرِكَةٍ وَلَوْ أَعْجَبَتْكُمْ وَلاَ تُنكِحُواْ الْمُشِرِكِينَ حَتَّى يُؤْمِنُواْ وَلَعَبْدٌ مُّؤْمِنٌ خَيْرٌ مِّن مُّشْرِكٍ وَلَوْ أَعْجَبَكُمْ أُوْلَـئِكَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَاللّهُ يَدْعُوَ إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ وَيُبَيِّنُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ

زنان مشرکه را که تا ایمان نیـاورده اند بـه زنی مگیرید و کنیز مؤمنـه بهتر از آزاد زن مشرکه است، هر چند شما را از او خوش آید و به مردان مشرک که تا ایمان نیـاورداند. زن مؤمنـه مدهید و بنده مؤمن بهتر از مشرک است، هر چند شما را از او خوش آید اینان بـه سوی آتش دعوت مـی کنند و خدا بـه جانب بهشت و آمرزش و آیـات خود را آشکار بیـان مـی کند، باشد کـه بیندیشید.

222

وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُواْ النِّسَاء فِي الْمَحِيضِ وَلاَ تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّىَ يَطْهُرْنَ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللّهُ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ

تو را از حیض زنان مـی پرسند، بگو: حیض رنجی هست پس درون ایـام حیض از زنان دوری گزینید و به آنـها نزدیک مشوید که تا پاک گردند و چون پاک شدند از آنجا کـه خدا فرمان داده هست با ایشان نزدیکی کنید هر آینـه خدا توبه کنندگان و پاکیزگان را دوست دارد.

223

نِسَآؤُكُمْ حَرْثٌ لَّكُمْ فَأْتُواْ حَرْثَكُمْ أَنَّى شِئْتُمْ وَقَدِّمُواْ لأَنفُسِكُمْ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّكُم مُّلاَقُوهُ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ

زنانتان کشتزار شما هستند هر جا کـه خواهید بـه کشتزار خود درآیید و کاری کنید کـه مستوجب کرامت شوید و از خدا بترسید و بدانید کـه به نزد او خواهید شد و مؤمنان را بشارت ده.

224

وَلاَ تَجْعَلُواْ اللّهَ عُرْضَةً لِّأَيْمَانِكُمْ أَن تَبَرُّواْ وَتَتَّقُواْ وَتُصْلِحُواْ بَيْنَ النَّاسِ وَاللّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

خدا را وسیله سوگندهای خویش قرار مدهید که تا از نیکوکاری و تقوی و اصلاح درون مـیان مردم بازایستید کـه خدا شنوا و داناست.

225

لاَّ يُؤَاخِذُكُمُ اللّهُ بِاللَّغْوِ فِيَ أَيْمَانِكُمْ وَلَكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا كَسَبَتْ قُلُوبُكُمْ وَاللّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ

خدا شما را بـه سبب سوگندهای لغوتان بازخواست نمـی کند بلکه بـه خاطر نیتی کـه در دل نـهان مـی دارید، بازخواست مـی کند. خدا آمرزنده و بردبار است.

226

لِّلَّذِينَ يُؤْلُونَ مِن نِّسَآئِهِمْ تَرَبُّصُ أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ فَإِنْ فَآؤُوا فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

برایـانی کـه سوگند مـی خورند کـه با زنان خویش نیـامـیزند، چهار ماه مـهلت هست پس اگر باز آیند خدا آمرزنده و مـهربان است.

227

وَإِنْ عَزَمُواْ الطَّلاَقَ فَإِنَّ اللّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

و اگر عزم طلاق د، خداوند شنوا و داناست.

228

وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ ثَلاَثَةَ قُرُوَءٍ وَلاَ يَحِلُّ لَهُنَّ أَن يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللّهُ فِي أَرْحَامِهِنَّ إِن كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي ذَلِكَ إِنْ أَرَادُواْ إِصْلاَحًا وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَلِلرِّجَالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ وَاللّهُ عَزِيزٌ حَكُيمٌ

باید کـه زنان مطلقه که تا سه بار پاک شدن از شوهر بازایستند و اگر بـه خدا و روز قیـامت ایمان دارند، روا نیست کـه آنچه را کـه خدا درون رحم آنان آفریده است. پنـهان دارند و در آن ایـام اگر شوهرانشان قصد اصلاح داشته باشند بـه بازگرداندنشان سزاوارترند و برای زنان حقوقی شایسته هست همانند وظیفه ای کـه بر عهده آنـهاست ولی مردان را بر زنان مرتبتی هست و خدا پیروزمند و حکیم است.

229

الطَّلاَقُ مَرَّتَانِ فَإِمْسَاكٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِيحٌ بِإِحْسَانٍ وَلاَ يَحِلُّ لَكُمْ أَن تَأْخُذُواْ مِمَّا آتَيْتُمُوهُنَّ شَيْئًا إِلاَّ أَن يَخَافَا أَلاَّ يُقِيمَا حُدُودَ اللّهِ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ يُقِيمَا حُدُودَ اللّهِ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْهِمَا فِيمَا افْتَدَتْ بِهِ تِلْكَ حُدُودُ اللّهِ فَلاَ تَعْتَدُوهَا وَمَن يَتَعَدَّ حُدُودَ اللّهِ فَأُوْلَـئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ

این طلاق دوبار هست و از آن بعد یـا بـه نیکو وجهی نگه داشتن اوست یـا بـه نیکو وجهی رها ساختنش و حلال نیست کـه از آنچه بـه زنان داده اید. چیزی بازستانید مگر آن کـه بدانند کـه حدود خدا را رعایت نمـی کنند اما هرگاه دانستید کـه آن دو حدود خدا را رعایت نمـی کنند اگر زن خود را از شوی باز خرد، گناهی بر آن دو نیست اینـها حدود خدا هست از آن تجاوز مکنید کـه ستمکاران از حدود خدا تجاوز مـی کنند.

230

فَإِن طَلَّقَهَا فَلاَ تَحِلُّ لَهُ مِن بَعْدُ حَتَّىَ تَنكِحَ زَوْجًا غَيْرَهُ فَإِن طَلَّقَهَا فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْهِمَا أَن يَتَرَاجَعَا إِن ظَنَّا أَن يُقِيمَا حُدُودَ اللّهِ وَتِلْكَ حُدُودُ اللّهِ يُبَيِّنُهَا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ

پس اگر باز زن را طلاق داد دیگر بر او حلال نیست مگر آن کـه به نکاح مردی دیگر درآید و هرگاه آن مرد زن را طلاق دهد، اگر مـی دانند کـه حدود خدا را رعایت مـی کنند رجوعشان را گناهی نیست اینـها حدود خدا هست که به منظور مردمـی دانا بیـان مـی کند.

231

وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النَّسَاء فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَلاَ تُمْسِكُوهُنَّ ضِرَارًا لَّتَعْتَدُواْ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ وَلاَ تَتَّخِذُوَاْ آيَاتِ اللّهِ هُزُوًا وَاذْكُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ عَلَيْكُمْ وَمَا أَنزَلَ عَلَيْكُمْ مِّنَ الْكِتَابِ وَالْحِكْمَةِ يَعِظُكُم بِهِ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

هرگاه زنان را طلاق دادید و مـهلتشان سر آمد، یـا آنان را بـه نیکو وجهی نگه دارید یـا بـه نیکو وجهی رها سازید و تا بر آنـها زیـان برسانید یـا ستم ید درون خانـه نگاهشان مدارید و هر کـه چنین کند بـه خویشتن ستم کرده هست و آیـات خدا را بـه ریشخند مگیرید و از نعمتی کـه خدا بـه شما داده هست و از آیـات و حکمتی کـه برای موعظه شما فرستاده است، یـاد کنید و از خدا بترسید و بدانید کـه او بـه همـه چیز آگاه است.

232

وَإِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاء فَبَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلاَ تَعْضُلُوهُنَّ أَن يَنكِحْنَ أَزْوَاجَهُنَّ إِذَا تَرَاضَوْاْ بَيْنَهُم بِالْمَعْرُوفِ ذَلِكَ يُوعَظُ بِهِ مَن كَانَ مِنكُمْ يُؤْمِنُ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ ذَلِكُمْ أَزْكَى لَكُمْ وَأَطْهَرُ وَاللّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَتَعْلَمُونَ

و چون زنان را طلاق دادید و مـهلتشان سر آمد، مانع مشوید کـه به نکاح مردان دیگر هرگاه کـه مـیانشان رضایتی حاصل شده باشد درآیندی کـه از شما بـه خدای و روز قیـامت ایمان آورده باشد. این چنین پند گیرد و این شما را بهتر و به پاکی نزدیکتر هست خدا مـی داند و شما نمـی دانید.

233

وَالْوَالِدَاتُ يُرْضِعْنَ أَوْلاَدَهُنَّ حَوْلَيْنِ كَامِلَيْنِ لِمَنْ أَرَادَ أَن يُتِمَّ الرَّضَاعَةَ وَعلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ لاَ تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلاَّ وُسْعَهَا لاَ تُضَآرَّ وَالِدَةٌ بِوَلَدِهَا وَلاَ مَوْلُودٌ لَّهُ بِوَلَدِهِ وَعَلَى الْوَارِثِ مِثْلُ ذَلِكَ فَإِنْ أَرَادَا فِصَالاً عَن تَرَاضٍ مِّنْهُمَا وَتَشَاوُرٍ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْهِمَا وَإِنْ أَرَدتُّمْ أَن تَسْتَرْضِعُواْ أَوْلاَدَكُمْ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِذَا سَلَّمْتُم مَّآ آتَيْتُم بِالْمَعْرُوفِ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ

مادرانی کـه مـی خواهند شیر را بـه فرزندان خود کامل سازند، دو سال تمام شیرشان بدهند خوراک و لباس آنان بـه وجهی نیکو بر عهده صاحب فرزند هست و هیچ بیش از قدرتش مکلف نمـی شود. نباید هیچ مادری بـه خاطر فرزندش زیـانی ببیند و هیچ پدری بـه خاطر فرزندش و قیم نیز چنین بر عهده دارد و اگر پدر و مادر بخواهند با رضایت و مشاورت یکدیگر فرزندشان را از شیر بازگیرند مرتکب گناهی نشده اند و هرگاه بخواهیدی دیگر را بـه شیر فرزندتان برگمارید، اگر مزدی نیکو و در خورش بپردازید گناهی نیست از خدا بترسید و بدانید کـه او بـه کاری کـه مـی کنید بصیر و بیناست.

234

وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْرًا فَإِذَا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا فَعَلْنَ فِي أَنفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَاللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ

کسانی کـه از شما بمـیرند و زنانی بر جای گذارند، آن زنان حتما که چهار ماه و ده روز انتظار کشند و چون مدتشان بـه سر آمد، اگر درباره خویش کاری شایسته و در خور کنند، بر شما گناهی نیست کـه خدا بـه کارهایی کـه مـی کنید، آگاه است.

235

وَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا عَرَّضْتُم بِهِ مِنْ خِطْبَةِ النِّسَاء أَوْ أَكْنَنتُمْ فِي أَنفُسِكُمْ عَلِمَ اللّهُ أَنَّكُمْ سَتَذْكُرُونَهُنَّ وَلَـكِن لاَّ تُوَاعِدُوهُنَّ سِرًّا إِلاَّ أَن تَقُولُواْ قَوْلاً مَّعْرُوفًا وَلاَ تَعْزِمُواْ عُقْدَةَ النِّكَاحِ حَتَّىَ يَبْلُغَ الْكِتَابُ أَجَلَهُ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ يَعْلَمُ مَا فِي أَنفُسِكُمْ فَاحْذَرُوهُ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ غَفُورٌ حَلِيمٌ

و اگر بـه کنایت از آن زنان خواستگاری کنید یـا اندیشـه خود درون دل نـهان دارید، گناهی بر شما نیست زیرا خدا مـی داند کـه از آنـها بزودی یـاد خواهید کرد ولی درون نـهان با آنان وعده منـهید مگر آن کـه به وجهی نیکو سخن گویید و آهنگ بستن نکاح مکنید که تا آن مدت بـه سر آید و بدانید کـه خدا بـه آنچه درون دل دارید، آگاه است. از او بترسید و بدانید کـه او آمرزنده و بردبار است.

236

لاَّ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِن طَلَّقْتُمُ النِّسَاء مَا لَمْ تَمَسُّوهُنُّ أَوْ تَفْرِضُواْ لَهُنَّ فَرِيضَةً وَمَتِّعُوهُنَّ عَلَى الْمُوسِعِ قَدَرُهُ وَعَلَى الْمُقْتِرِ قَدْرُهُ مَتَاعًا بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُحْسِنِينَ

اگر زنانی را کـه با آنـها نزدیکی نکرده اید و مـهری برایشان مقرر نداشته اید، طلاق گویید. گناهی نکرده اید ولی آنـها را بـه چیزی درون خور بهره مند سازید: توانگر بـه قدر توانش و درویش بـه قدر توانش این کاری هست شایسته نیکوکاران.

237

وَإِن طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِن قَبْلِ أَن تَمَسُّوهُنَّ وَقَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ فَرِيضَةً فَنِصْفُ مَا فَرَضْتُمْ إَلاَّ أَن يَعْفُونَ أَوْ يَعْفُوَ الَّذِي بِيَدِهِ عُقْدَةُ النِّكَاحِ وَأَن تَعْفُواْ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَلاَ تَنسَوُاْ الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ إِنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ

اگر برایشان مـهری معین کرده اید و پیش از نزدیکی طلاقشان مـی گویید، نصف آنچه مقرر کرده اید، بپردازید مگر آن کـه ایشان خود یـای کـه عقد نکاح بـه دست اوست آن را ببخشد و بخشیدن شما بـه پرهیزگاری نزدیکتر هست و فضیلت را مـیان خود فراموش مکنید کـه خدا بـه کارهایی کـه مـی کنید بیناست.

238

حَافِظُواْ عَلَى الصَّلَوَاتِ والصَّلاَةِ الْوُسْطَى وَقُومُواْ لِلّهِ قَانِتِينَ

نمازها و نماز مـیانین را پاس دارید و مطیعانـه به منظور خدا قیـام کنید.

239

فَإنْ خِفْتُمْ فَرِجَالاً أَوْ رُكْبَانًا فَإِذَا أَمِنتُمْ فَاذْكُرُواْ اللّهَ كَمَا عَلَّمَكُم مَّا لَمْ تَكُونُواْ تَعْلَمُونَ

و اگر از دشمن بیمناک بودید، پیـاده یـا سواره نماز کنید و چون ایمن شدید خدا را یـاد کنید زیرا بـه شما چیزهایی آموخت کـه نمـی دانستید.

240

وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجًا وَصِيَّةً لِّأَزْوَاجِهِم مَّتَاعًا إِلَى الْحَوْلِ غَيْرَ إِخْرَاجٍ فَإِنْ خَرَجْنَ فَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِي مَا فَعَلْنَ فِيَ أَنفُسِهِنَّ مِن مَّعْرُوفٍ وَاللّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

مردانی از شما کـه مـی مـیرند و زنانی بر جای مـی گذارند حتما که درباره زنان خود وصیت کنند کـه هزینـه آنـها را بـه مدت یک سال بدهند و از خانـه اخراجشان نکنند بعد اگر خود خارج شوند درون مورد تصمـیمـی کـه به نحو شایسته ای به منظور خود مـی گیرند گناهی بر شما نیست و خدا غالب و حکیم است.

241

وَلِلْمُطَلَّقَاتِ مَتَاعٌ بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ

برای زنان مطلقه بهره ای هست شایسته چنان کـه در خور مردان پرهیزگار باشد.

242

كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ

خدا آیـاتش را به منظور شما اینچنین بیـان مـی کند، باشد کـه تعقل کنید.

243

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ خَرَجُواْ مِن دِيَارِهِمْ وَهُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ فَقَالَ لَهُمُ اللّهُ مُوتُواْ ثُمَّ أَحْيَاهُمْ إِنَّ اللّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَـكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَيَشْكُرُونَ

آیـا آن هزاران تن را ندیده ای کـه از بیم مرگ از خانـه های خویش، بیرون رفتند؟ سپس خدا بـه آنـها گفت: بمـیرید آنگاه همـه را زنده ساخت. خدا بـه مردم نعمت مـی دهد ولی بیشتر مردم شکر نعمت بـه جای نمـی آورند.

244

وَقَاتِلُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

در راه خدا جنگ کنید و بدانید کـه خدا شنوا و داناست.

245

مَّن ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا كَثِيرَةً وَاللّهُ يَقْبِضُ وَيَبْسُطُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

کیست کـه به خدا قرض الحسنـه دهد، که تا خدا بر آن چند برابر بیفزاید؟ خدا تنگدستی دهد و توانگری بخشد و شما بـه سوی او باز مـی گردید.

246

أَلَمْ تَرَ إِلَى الْمَلإِ مِن بَنِي إِسْرَائِيلَ مِن بَعْدِ مُوسَى إِذْ قَالُواْ لِنَبِيٍّ لَّهُمُ ابْعَثْ لَنَا مَلِكًا نُّقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللّهِ قَالَ هَلْ عَسَيْتُمْ إِن كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ أَلاَّ تُقَاتِلُواْ قَالُواْ وَمَا لَنَا أَلاَّ نُقَاتِلَ فِي سَبِيلِ اللّهِ وَقَدْ أُخْرِجْنَا مِن دِيَارِنَا وَأَبْنَآئِنَا فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ تَوَلَّوْاْ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنْهُمْ وَاللّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ

آیـا آن گروه از بنی اسرائیل را بعد از موسی ندیدی کـه به یکی از پیـامبران خود گفتند: به منظور ما پادشاهی نصب کن که تا در راه خدا بجنگیم. گفت: نپندارید کـه اگر قتال بر شما مقرر شود از آن سرباز خواهید زد؟ گفتند: چرا درون راه خدا نجنگیم درون حالی کـه ما از سرزمـینمان بیرون رانده شده ایم و از فرزندانمان جدا افتاده ایم؟ و چون قتال بر آنـها مقرر شد جز اندکی از آن روی برتافتند خدا بـه ستمکاران آگاه است.

247

وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ اللّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا قَالُوَاْ أَنَّى يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ وَلَمْ يُؤْتَ سَعَةً مِّنَ الْمَالِ قَالَ إِنَّ اللّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَن يَشَاء وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ

پیغمبرشان بـه آنـها گفت: خدا طالوت را پادشاه شما کرد گفتند: چگونـه او را بر ما پادشاهی باشد؟ ما سزاوارتر از او بـه پادشاهی هستیم و او را دارایی چندانی نداده اند. گفت: خدا او را بر شما برگزیده هست و بـه دانش و توان او بیفزوده هست و خدا پادشاهیش را بـه هر کـه خواهد دهد کـه خدا دربرگیرنده و داناست.

248

وَقَالَ لَهُمْ نِبِيُّهُمْ إِنَّ آيَةَ مُلْكِهِ أَن يَأْتِيَكُمُ التَّابُوتُ فِيهِ سَكِينَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَبَقِيَّةٌ مِّمَّا تَرَكَ آلُ مُوسَى وَآلُ هَارُونَ تَحْمِلُهُ الْمَلآئِكَةُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ

پیغمبرشان گفت: کـه نشان پادشاهی او این هست که تابوتی کـه سکینـه پروردگارتان و باقی مـیراث خاندان موسی و خاندان هارون درون آن هست و فرشتگانش حمل مـی کنند، نزد شما آید. اگر مؤمن باشید این به منظور شما عبرتی است.

249

فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ قَالَ إِنَّ اللّهَ مُبْتَلِيكُم بِنَهَرٍ فَمَن شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنِّي وَمَن لَّمْ يَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّي إِلاَّ مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِيَدِهِ فَشَرِبُواْ مِنْهُ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنْهُمْ فَلَمَّا جَاوَزَهُ هُوَ وَالَّذِينَ آمَنُواْ مَعَهُ قَالُواْ لاَ طَاقَةَ لَنَا الْيَوْمَ بِجَالُوتَ وَجُنودِهِ قَالَ الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلاَقُو اللّهِ كَم مِّن فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللّهِ وَاللّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ

چون طالوت سپاهش را بـه راه انداخت، گفت: خدا شما را بـه جوی آبی، مـی آزماید: هر کـه از آن بخورد از من نیست و هر کـه از آن نخورد یـا تنـها کفی بیـاشامد از من هست همـه جز اندکی از آن نوشیدند چون او و مؤمنانی کـه همراهش بودند از نـهر گذشتند، گفتند: امروز ما را توان جالوت و سپاهش نیست آنانی کـه مـی دانستند کـه با خدا دیدار خواهند کرد، گفتند: بـه خواست خدا چه بسا گروه اندکی کـه بر گروه بسیـاری غلبه کند کـه خدا باانی هست که پای مـی فشرند.

250

وَلَمَّا بَرَزُواْ لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالُواْ رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ

چون با جالوت و سپاهش روبرو شدند، گفتند: ای پروردگار ما بر ماشکیبایی ببار و ما را ثابت قدم گردان و بر کافران پیروز ساز.

251

فَهَزَمُوهُم بِإِذْنِ اللّهِ وَقَتَلَ دَاوُدُ جَالُوتَ وَآتَاهُ اللّهُ الْمُلْكَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَهُ مِمَّا يَشَاء وَلَوْلاَ دَفْعُ اللّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَّفَسَدَتِ الأَرْضُ وَلَكِنَّ اللّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْعَالَمِينَ

پس بـه خواست خدا ایشان را بشکستند و داود جالوت را بکشت و خدا بـه او پادشاهی و حکمت داد و آنچه مـی خواست بـه او بیـاموخت و اگر خدا بعضی از مردم را بـه وسیله بعضی دیگر دفع نمـی کرد زمـین تباه مـی شد ولی خدا بر جهانیـان فضل و کرم خویش را ارزانی مـی دارد.

252

تِلْكَ آيَاتُ اللّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ وَإِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ

این هست آیـات خدا کـه به راستی بر تو مـی خوانیم و تو از پیـامبران هستی.

253

تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ مِّنْهُم مَّن كَلَّمَ اللّهُ وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجَاتٍ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ وَلَوْ شَاء اللّهُ مَا اقْتَتَلَ الَّذِينَ مِن بَعْدِهِم مِّن بَعْدِ مَا جَاءتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَلَـكِنِ اخْتَلَفُواْ فَمِنْهُم مَّنْ آمَنَ وَمِنْهُم مَّن كَفَرَ وَلَوْ شَاء اللّهُ مَا اقْتَتَلُواْ وَلَـكِنَّ اللّهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ

بعضی از این پیـامبران را بر بعضی دیگر برتری دادیم خدا با بعضی سخن گفت و بعضی را بـه درجاتی برافراشت و به عیسی بن مریم معجزه ها دادیم واو را بـه روح القدس یـاری کردیم و اگر خدا مـی خواست مردمـی کـه بعد از آنـها بودند، بعد از آن کـه حجت ها بر آنان آشکار شده بود با یکدیگر قتال نمـی د ولی آنان اختلاف د: پاره ای مؤمن بودند و پاره ای کافرشدند و اگر خدا مـی خواست با هم قتال نمـی د ولی خدا هر چه خواهد مـی کند.

254

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَنفِقُواْ مِمَّا رَزَقْنَاكُم مِّن قَبْلِ أَن يَأْتِيَ يَوْمٌ لاَّ بَيْعٌ فِيهِ وَلاَ خُلَّةٌ وَلاَ شَفَاعَةٌ وَالْكَافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، پیش از آنکه آن روز فرا رسد کـه نـه درون آن خرید و فروشی باشد و نـه دوستی و شفاعتی، از آنچه بـه شما روزی داده ایم انفاق کنید و کافران خود ستمکارانند.

255

اللّهُ لاَ إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لاَ تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلاَ نَوْمٌ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ مَن ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلاَ يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاء وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَلاَ يَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ

الله خدایی هست که هیچ خدایی جز او نیست زنده و پاینده هست نـه خواب، سبک او را فرا مـی گیرد و نـه خواب سنگین از آن اوست هر چه درون آسمانـها و زمـین هست چهی جز بـه اذن او درون نزد او شفاعت کند؟ آنچه را کـه پیش رو و آنچه را کـه پشت سرشان هست مـی داند و به علم او جز آنچه خود خواهد، احاطه نتوانند یـافت کرسی او آسمانـها و زمـین را دربردارد. نگهداری آنـها بر او دشوار نیست او بلند پایـه و بزرگ است.

256

لاَ إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ قَد تَّبَيَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَيِّ فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِن بِاللّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَىَ لاَانفِصَامَ لَهَا وَاللّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ

در دین هیچ اجباری نیست هدایت از گمراهی مشخص شده هست پس هر کـه به بت کفر ورزد و به خدای ایمان آورد، بـه چنان رشته استواری چنگ زده کـه گسستنش نباشد خدا شنوا و داناست.

257

اللّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُواْ يُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّوُرِ وَالَّذِينَ كَفَرُواْ أَوْلِيَآؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُم مِّنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُوْلَـئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

خدا یـاور مؤمنان هست ایشان را از تاریکی ها بـه روشنی مـی برد ولی آنان کـه کافر شده اند، بت یـاور آنـهاست کـه آنـها را از روشنی بـه تاریکی ها مـی کشد اینان جهنمـیانند و همواره درون آن خواهند بود.

258

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِي حَآجَّ إِبْرَاهِيمَ فِي رِبِّهِ أَنْ آتَاهُ اللّهُ الْمُلْكَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّيَ الَّذِي يُحْيِـي وَيُمِيتُ قَالَ أَنَا أُحْيِـي وَأُمِيتُ قَالَ إِبْرَاهِيمُ فَإِنَّ اللّهَ يَأْتِي بِالشَّمْسِ مِنَ الْمَشْرِقِ فَأْتِ بِهَا مِنَ الْمَغْرِبِ فَبُهِتَ الَّذِي كَفَرَ وَاللّهُ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ

آنی را کـه خدا بـه او پادشاهی ارزانی کرده بود ندیدی کـه با ابراهیم، درباره پروردگارش محاجه مـی کرد؟ آنگاه کـه ابراهیم گفت: پروردگار من زنده مـی کند و مـی مـیراند. او گفت: من نیز زنده مـی کنم و مـی مـیرانم. ابراهیم گفت: خدا خورشید را از مشرق برمـی آورد تو آن را از مغرب برآور آن کافر حیران شد زیرا خدا ستمکاران را هدایت نمـی کند.

259

أَوْ كَالَّذِي مَرَّ عَلَى قَرْيَةٍ وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَى عُرُوشِهَا قَالَ أَنَّىَ يُحْيِـي هَـَذِهِ اللّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا فَأَمَاتَهُ اللّهُ مِئَةَ عَامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قَالَ كَمْ لَبِثْتَ قَالَ لَبِثْتُ يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قَالَ بَل لَّبِثْتَ مِئَةَ عَامٍ فَانظُرْ إِلَى طَعَامِكَ وَشَرَابِكَ لَمْ يَتَسَنَّهْ وَانظُرْ إِلَى حِمَارِكَ وَلِنَجْعَلَكَ آيَةً لِّلنَّاسِ وَانظُرْ إِلَى العِظَامِ كَيْفَ نُنشِزُهَا ثُمَّ نَكْسُوهَا لَحْمًا فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ قَالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

یـا مانند آن کـه به دهی رسید دهی کـه سقفهای بناهایش فرو ریخته بود، گفت: از کجا خدا این مردگان را زنده کند؟ خدا او را بـه مدت صد سال مـیراند آنگاه زنده اش کرد و گفت: چه مدت درون اینجا بوده ای؟ گفت: یک روز یـا قسمتی از یک روز. گفت: نـه، صد سال هست که درون اینجا بوده ای. بـه طعام و آبت بنگر کـه تغییر نکرده هست و بـه خرت بنگر مـی خواهیم تو را به منظور مردمان عبرتی گردانیم، بنگر کـه استخوانـها را چگونـه بـه هم مـی پیوندیم و گوشت بر آن مـی پوشانیم چون قدرت خدا بر او آشکارشد، گفت: مـی دانم کـه خدا بر هر کاری تواناست.

260

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ أَرِنِي كَيْفَ تُحْيِـي الْمَوْتَى قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِن قَالَ بَلَى وَلَـكِن لِّيَطْمَئِنَّ قَلْبِي قَالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِّنَ الطَّيْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَيْكَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلَى كُلِّ جَبَلٍ مِّنْهُنَّ جُزْءًا ثُمَّ ادْعُهُنَّ يَأْتِينَكَ سَعْيًا وَاعْلَمْ أَنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

ابراهیم گفت: ای پروردگار من، بـه من بنمای کـه مردگان را چگونـه زنده مـی سازی. گفت: آیـا هنوز ایمان نیـاورده ای؟ گفت: بلی، ولکن مـی خواهم کـه دلم آرام یـابد. گفت: چهار پرنده برگیر و گوشت آنـها را بـه هم بیـامـیز و هر جزئی از آنـها را بر کوهی بنـه بعد آنـها را فراخوان شتابان نزد تو مـی آیند و بدان کـه خدا پیروزمند و حکیم است.

261

مَّثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنبُلَةٍ مِّئَةُ حَبَّةٍ وَاللّهُ يُضَاعِفُ لِمَن يَشَاء وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ

مثل آنان کـه مال خود را درون راه خدا انفاق مـی کنند، مثل دانـه ای هست که هفت خوشـه برآورد و در هر خوشـه ای صد دانـه باشد خدا پاداش هر کـه را کـه بخواهد، چند برابر مـی کند. خدا گشایش دهنده و داناست.

262

الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ثُمَّ لاَ يُتْبِعُونَ مَا أَنفَقُواُ مَنًّا وَلاَ أَذًى لَّهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ

مزدانی کـه اموال خود را درون راه خدا انفاق مـی کنند و پس از انفاق منتی نمـی نـهند و آزاری نمـی رسانند با پروردگارشان هست نـه بیمناک مـی شوند و نـه اندوهگین.

263

قَوْلٌ مَّعْرُوفٌ وَمَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِّن صَدَقَةٍ يَتْبَعُهَآ أَذًى وَاللّهُ غَنِيٌّ حَلِيمٌ

گفتار نیکو و بخشایش، بهتر از صدقه ای هست که آزاری بـه دنبال داشته باشد، خدا بی نیـاز و بردبار است.

264

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَتُبْطِلُواْ صَدَقَاتِكُم بِالْمَنِّ وَالأذَى كَالَّذِي يُنفِقُ مَالَهُ رِئَاء النَّاسِ وَلاَ يُؤْمِنُ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَيْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْدًا لاَّ يَقْدِرُونَ عَلَى شَيْءٍ مِّمَّا كَسَبُواْ وَاللّهُ لاَيَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، همانند آن کـه اموال خود را از روی ریـا و خودنمایی انفاق مـی کند و به خدا و روز قیـامت ایمان ندارد، صدقه های خویش را بـه منت نـهادن و آزار رسانیدن باطل مکنید مثل او مثل سنگ صافی هست که بر روی آن خاک نشسته باشد بـه ناگاه بارانی تند فرو بارد وآن سنگ را همچنان کشت ناپذیر باقی گذارد چنینان از آنچه کرده اند سودی نمـی برند کـه خدا کافران را هدایت نمـی کند.

265

وَمَثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ وَتَثْبِيتًا مِّنْ أَنفُسِهِمْ كَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٌ فَآتَتْ أُكُلَهَا ضِعْفَيْنِ فَإِن لَّمْ يُصِبْهَا وَابِلٌ فَطَلٌّ وَاللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ

و مثلانی کـه اموال خویش را به منظور طلب رضای خدا از روی یقین و اعتقاد انفاق مـی کنند مثل بوستانی هست بر تپه ای کـه بارانی تند بر آن بارد و دو چندان مـیوه دهد و اگر نـه بارانی تند کـه نرم بارانی بر آن بارد خدا بـه کارهای شما بیناست.

266

أَيَوَدُّ أَحَدُكُمْ أَن تَكُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِّن نَّخِيلٍ وَأَعْنَابٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ لَهُ فِيهَا مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ وَأَصَابَهُ الْكِبَرُ وَلَهُ ذُرِّيَّةٌ ضُعَفَاء فَأَصَابَهَا إِعْصَارٌ فِيهِ نَارٌ فَاحْتَرَقَتْ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمُ الآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ

آیـا از مـیان شمای هست کـه دوست داشته باشد کـه او را بوستانی از خرما و انگور بوده باشد و جوی ها درون پای درختانش جاری باشد، و هر گونـه مـیوه ای دهد و خود پیر شده و فرزندانی ناتوان داشته باشد، بـه ناگاه گردبادی آتشناک درون آن بوستان افتد و بسوزد؟ خدا آیـات خود را به منظور شما اینچنین بیـان مـی کند، باشد کـه بیندیشید.

267

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَنفِقُواْ مِن طَيِّبَاتِ مَا كَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَكُم مِّنَ الأَرْضِ وَلاَ تَيَمَّمُواْ الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنفِقُونَ وَلَسْتُم بِآخِذِيهِ إِلاَّ أَن تُغْمِضُواْ فِيهِ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، از اندوخته های نیکوی خویش و از آنچه برایتان از زمـین رویـانیده ایم، انفاق کنید نـه از چیزهای ناپاک و بد کـه خود آنـها را جز از روی اغماض نمـی ستانید و بدانید کـه خدا بی نیـاز و ستودنی است.

268

الشَّيْطَانُ يَعِدُكُمُ الْفَقْرَ وَيَأْمُرُكُم بِالْفَحْشَاء وَاللّهُ يَعِدُكُم مَّغْفِرَةً مِّنْهُ وَفَضْلاً وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ

شیطان شما را از بینوایی مـی ترساند و به کارهای زشت وامـی دارد، درون حالی کـه خدا شما را بـه آمرزش خویش و افزونی وعده مـی دهد خدا گشایش دهنده و داناست.

269

يُؤتِي الْحِكْمَةَ مَن يَشَاء وَمَن يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْرًا كَثِيرًا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ

به هر کـه خواهد حکمت عطا کند و به هر کـه حکمت عطا شده نیکی فراوان داده شده و جز خردمندان پند نپذیرند.

270

وَمَا أَنفَقْتُم مِّن نَّفَقَةٍ أَوْ نَذَرْتُم مِّن نَّذْرٍ فَإِنَّ اللّهَ يَعْلَمُهُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنصَارٍ

هر چه را انفاق یـا نذر کرده اید، خدا بـه آن آگاه هست و ستمکاران را هیچ یـاری و مددکاری نیست.

271

إِن تُبْدُواْ الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَإِن تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الْفُقَرَاء فَهُوَ خَيْرٌ لُّكُمْ وَيُكَفِّرُ عَنكُم مِّن سَيِّئَاتِكُمْ وَاللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ

اگر آشکارا صدقه دهید کاری نیکوست و اگر درون نـهان بـه بینوایـان صدقه دهید، نیکوتر هست و گناهان شما را مـی زداید و خدا بـه کارهایی کـه مـی کنید آگاه است.

272

لَّيْسَ عَلَيْكَ هُدَاهُمْ وَلَـكِنَّ اللّهَ يَهْدِي مَن يَشَاء وَمَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ فَلأنفُسِكُمْ وَمَا تُنفِقُونَ إِلاَّ ابْتِغَاء وَجْهِ اللّهِ وَمَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لاَتُظْلَمُونَ

هدایت یـافتن آنان بر عهده تو نیست بلکه خداست کـه هر کـه را کـه بخواهد، هدایت مـی کند و هر مالی کـه انفاق مـی کنید ثوابش از آن خود شماست و جز به منظور خشنودی خدا چیزی انفاق مکنید و هر چه انفاق کنید پاداش آن بـه شما مـی رسد و بر شما ستم نخواهد شد.

273

لِلْفُقَرَاء الَّذِينَ أُحصِرُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ لاَ يَسْتَطِيعُونَ ضَرْبًا فِي الأَرْضِ يَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِيَاء مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُم بِسِيمَاهُمْ لاَيَسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا وَمَا تُنفِقُواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلِيمٌ

این صدقات از آن بینوایـانی هست که خود را درون طاعت حق محصور کرده اند و در طلب قوت ناتوانند و آنچنان درون پرده عفافند کـه هر کـه حال ایشان نداند پندارد کـه از توانگرانند آنان را از سیمایشان مـی شناسی کـه به اصرار ازی چیزی نخواهند و هر مالی کـه انفاق مـی کنید خدا بـه آن آگاه است.

274

الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُم بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلاَنِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ

آنان کـه اموال خویش را درون شب و روز درون پنـهان و آشکار انفاق مـی کنند، اجرشان با پروردگارشان است. نـه بیمناک مـی شوند و نـه غمگین.

275

الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبَا لاَ يَقُومُونَ إِلاَّ كَمَا يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَانُ مِنَ الْمَسِّ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُواْ إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبَا وَأَحَلَّ اللّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا فَمَن جَاءهُ مَوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَانتَهَىَ فَلَهُ مَا سَلَفَ وَأَمْرُهُ إِلَى اللّهِ وَمَنْ عَادَ فَأُوْلَـئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ

آنان کـه ربا مـی خورند، درون قیـامت چونانی از قبر برمـی خیزند کـه به افسون شیطان دیوانـه شده باشند و این بـه کیفر آن هست که گفتند: ربا نیز چون معامله هست در حالی کـه خدا معامله را حلال و ربا را حرام کرده است. هر کـه موعظه خدا بـه او رسید و از رباخواری باز ایستاد، خدا از گناهان پیشین او درگذرد و کارش بـه خدا واگذار مـی شود و آنان کـه بدان کار بازگردند، اهل جهنمند و جاودانـه درون آن خواهند بود.

276

يَمْحَقُ اللّهُ الْرِّبَا وَيُرْبِي الصَّدَقَاتِ وَاللّهُ لاَ يُحِبُّ كُلَّ كَفَّارٍ أَثِيمٍ

خداوند ربا را ناچیز مـی گرداند و صدقات را افزونی مـی دهد و هیچ کفران کننده گنـهکار را دوست ندارد.

277

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ وَأَقَامُواْ الصَّلاَةَ وَآتَوُاْ الزَّكَاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ

آنان کـه ایمان آورده اند و کارهای نیکو کرده اند و نماز خوانده اند و زکات داده اند، مزدشان با پروردگارشان هست نـه بیمناک مـی شوند و نـه غمگین.

278

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَذَرُواْ مَا بَقِيَ مِنَ الرِّبَا إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، از خدا بترسید و اگر ایمان آورده اید از ربا هر چه باقی مانده است، رها کنید.

279

فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ فَأْذَنُواْ بِحَرْبٍ مِّنَ اللّهِ وَرَسُولِهِ وَإِن تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُؤُوسُ أَمْوَالِكُمْ لاَتَظْلِمُونَ وَلاَ تُظْلَمُونَ

و هرگاه چنین نکنید، بدانید کـه با خدا و رسول او بـه جنگ برخاسته اید و اگر توبه کنید، اصل سرمایـه از آن شماست درون این حال نـه ستم کرده اید و نـه تن بـه ستم داده اید.

280

وَإِن كَانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلَى مَيْسَرَةٍ وَأَن تَصَدَّقُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ

و اگر وامدار تنگدست بود، مـهلتی حتما تا توانگر گردد و اگر دانا باشید، دانید کـه چون بر او ببخشاید برایتان بهتر است.

281

وَاتَّقُواْ يَوْمًا تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللّهِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ مَّا كَسَبَتْ وَهُمْ لاَ يُظْلَمُونَ

از آن روز کـه به سوی خدا باز مـی گردید و به هر پاداش عملش بـه تمامـی داده مـی شود و ستمـی نمـی بیند، بیمناک باشید.

282

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِذَا تَدَايَنتُم بِدَيْنٍ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى فَاكْتُبُوهُ وَلْيَكْتُب بَّيْنَكُمْ كَاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَلاَ يَأْبَ كَاتِبٌ أَنْ يَكْتُبَ كَمَا عَلَّمَهُ اللّهُ فَلْيَكْتُبْ وَلْيُمْلِلِ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ وَلْيَتَّقِ اللّهَ رَبَّهُ وَلاَ يَبْخَسْ مِنْهُ شَيْئًا فَإن كَانَ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ سَفِيهًا أَوْ ضَعِيفًا أَوْ لاَ يَسْتَطِيعُ أَن يُمِلَّ هُوَ فَلْيُمْلِلْ وَلِيُّهُ بِالْعَدْلِ وَاسْتَشْهِدُواْ شَهِيدَيْنِ من رِّجَالِكُمْ فَإِن لَّمْ يَكُونَا رَجُلَيْنِ فَرَجُلٌ وَامْرَأَتَانِ مِمَّن تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَدَاء أَن تَضِلَّ إْحْدَاهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحْدَاهُمَا الأُخْرَى وَلاَ يَأْبَ الشُّهَدَاء إِذَا مَا دُعُواْ وَلاَ تَسْأَمُوْاْ أَن تَكْتُبُوْهُ صَغِيرًا أَو كَبِيرًا إِلَى أَجَلِهِ ذَلِكُمْ أَقْسَطُ عِندَ اللّهِ وَأَقْومُ لِلشَّهَادَةِ وَأَدْنَى أَلاَّ تَرْتَابُواْ إِلاَّ أَن تَكُونَ تِجَارَةً حَاضِرَةً تُدِيرُونَهَا بَيْنَكُمْ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَلاَّ تَكْتُبُوهَا وَأَشْهِدُوْاْ إِذَا تَبَايَعْتُمْ وَلاَ يُضَآرَّ كَاتِبٌ وَلاَ شَهِيدٌ وَإِن تَفْعَلُواْ فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِكُمْ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَيُعَلِّمُكُمُ اللّهُ وَاللّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

ایـانی کـه ایمان آورده اید، چون وامـی که تا مدتی معین بـه یکدیگر دهید، آن را بنویسید و باید درون بین شما کاتبی باشد کـه آن را بـه درستی بنویسد و کاتب نباید کـه در نوشتن از آنچه خدا بـه او آموخته هست سرپیچی کند و مدیون حتما که بر کاتب املاء کند و از الله، پروردگار خود بترسد و از آن هیچ نکاهد اگر مدیون سفیـه یـا صغیر بود و خود املاء نمـی توانست ولی او از روی عدالت املاء کند و دو شاهد مرد بـه شـهادت گیرید اگر دو مرد نبود، یک مرد و دو زن کـه به آنـها رضایت دهید شـهادت بدهند، که تا اگر یکی فراموش کرد دیگری بـه یـادش بیـاورد و شاهدان چون بـه شـهادت دعوت شوند، نباید کـه از شـهادت خودداری کنند و از نوشتن مدت دین خود، چه کوچک و چه بزرگ ملول مشوید این روش درون نزد خدا عادلانـه تر هست و شـهادت را استوار دارنده تر و شک و تردید را زایل کننده تر و هرگاه معامله نقدی باشد اگر به منظور آن سندی ننویسید مرتکب گناهی نشده اید و چون معامله ای کنید، شاهدی گیرید و نباید بـه کاتب و شاهد زیـانی برسد کـه اگر چنین کنید نافرمانی کرده اید از خدای بترسید خدا شما را تعلیم مـی دهد و او بر هر چیزی آگاه است.

283

وَإِن كُنتُم عَلَى سَفَرٍ وَلَم تَجِدُواْ كَاتِبًا فَرِهَانٌ مَّقْبُوضَةٌ فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُكُم بَعْضًا فَلْيُؤَدِّ الَّذِي اؤْتُمِنَ أَمَانَتَهُ وَلْيَتَّقِ اللّهَ رَبَّهُ وَلاَ تَكْتُمُواْ الشَّهَادَةَ وَمَن يَكْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ وَاللّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ

هرگاه درون سفر بودید و کاتبی نیـافتید، حتما چیزی بـه گرو گرفته شود و اگری از شما دیگری را امـین دانست، آن کـه امـین دانسته شده امانت را باز دهد و باید از الله پروردگارش بترسد و شـهادت را کتمان مکنید هر کـه شـهادت را کتمان کند بـه دل گناهکار هست و خدا از کاری کـه مـی کنید آگاه است.

284

لِّلَّهِ ما فِي السَّمَاواتِ وَمَا فِي الأَرْضِ وَإِن تُبْدُواْ مَا فِي أَنفُسِكُمْ أَوْ تُخْفُوهُ يُحَاسِبْكُم بِهِ اللّهُ فَيَغْفِرُ لِمَن يَشَاء وَيُعَذِّبُ مَن يَشَاء وَاللّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

از آن خداست هر چه درون آسمانـها و زمـین هست آنچه را کـه در دل دارید، خواه آشکارش سازید یـا پوشیده اش دارید، خدا شما را بدان بازخواست خواهد کرد بعد هر کـه را کـه بخواهد مـی آمرزد و هر کـه را بخواهد عذاب مـی کند و خدا بر هر کاری تواناست.

285

آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مِن رَّبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللّهِ وَمَلآئِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لاَ نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّن رُّسُلِهِ وَقَالُواْ سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ

پیـامبر خود بـه آنچه از جانب پروردگارش بـه او نازل شده ایمان دارد و همـه مؤمنان بـه خدا و فرشتگانش و کتاب هایش و پیـامبرانش ایمان دارند. مـیان هیچ یک از پیـامبرانش فرقی نمـی نـهیم. گفتند: شنیدیم و اطاعت کردیم، ای پروردگار ما آمرزش تو را خواستاریم کـه سرانجام همـه بـه سوی توست.

286

لاَ يُكَلِّفُ اللّهُ نَفْسًا إِلاَّ وُسْعَهَا لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا اكْتَسَبَتْ رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلاَ تَحْمِلْ عَلَيْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلاَ تُحَمِّلْنَا مَا لاَ طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَآ أَنتَ مَوْلاَنَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ

خدا هیچ را جز بـه اندازه طاقتش مکلف نمـی کند نیکی های هر از آن، خود اوست و بدی هایش از آن خود اوست. ای پروردگار ما اگر فراموش کرده ایم یـا خطایی کرده ایم ما را بازخواست مکن ای پروردگار ما، آن گونـه کـه بر امت های پیش از ما تکلیف گران نـهادی، تکلیف گران بر ما منـه و آنچه را کـه طاقت آن نداریم. بر ما تکلیف مکن گناه ما ببخش و ما را بیـامرز و بر ما رحمت آور تو مولای ما هستی بعد ما را بر گروه کافران پیروز گردان.

---

[سوره بقره/متن و ترجمـه - دانشنامـه‌ی اسلامـی دانلود اهنگ سنه بان بان]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Wed, 22 Aug 2018 02:22:00 +0000

---